Fundusze strukturalne

Korzystanie z innych źródeł finansowania pochodzącego z Unii Europejskiej, w tym w szczególności z funduszy strukturalnych, podlega odmiennym zasadom i celom. Fundusze są narzędziem realizacji polityki strukturalnej UE
Polityka strukturalna UE koncentruje się na promowaniu rozwoju oraz wzmocnieniu spójności społeczno-gospodarczej w regionach słabiej rozwiniętych. Polska wspólnie z Komisją Europejską w Narodowym Planie Rozwoju (NPR) oraz Podstawach Wsparcia Wspólnoty (PWW) uzgodniła kierunki i priorytety interwencji funduszy strukturalnych. Celem strategicznym PWW jest rozwijanie konkurencyjnej gospodarki opartej na wiedzy i przedsiębiorczości, zapewniającej wzrost zatrudnienia oraz poprawę spójności społecznej, ekonomicznej i przestrzennej. Aby osiągnąć założone cele, środki funduszy strukturalnych są przeznaczane wyłącznie na realizację priorytetów zapisanych w dokumentach referencyjnych. W związku z powyższym wsparcie ze środków funduszy strukturalnych mogą uzyskać jedynie projekty wchodzące w zakres obszarów objętych działaniami danego funduszu.
NPR określa strategię społeczno-gospodarczą kraju oraz priorytetowe obszary interwencji funduszy strukturalnych. Jest on wdrażany za pomocą Sektorowych Programów Operacyjnych. Program Operacyjny obejmuje m.in. opis priorytetów i działań programu, jego głównych adresatów i zakładanych rezultatów. Dodatkowym dokumentem źródłowym jest Uzupełnienie Programu, które będąc uszczegółowieniem Programu Operacyjnego definiuje m.in. typy projektów, które mogą być wspierane w ramach poszczególnych działań. Dokument określa m.in. potencjalnych projektodawców, a więc podmioty uprawnione do zgłaszania projektów, tryb składania i rozpatrywania wniosków o środki, kryteria i zasady wyboru projektów.
Wniosek o realizację projektu przygotowywany jest w oparciu o dokumenty źródłowe (tj. Program Operacyjny i Uzupełnienie Programu) odpowiednie dla danego typu projektu. Ubieganie się o finansowanie projektów ze środków funduszy strukturalnych ma charakter postępowania konkursowego.
Projektodawcami mogą być jedynie instytucje będące ostatecznymi odbiorcami wsparcia. Instytucje nie wymienione w dokumentach źródłowych jako ostateczni odbiorcy (projektodawcy) mogą uczestniczyć w realizacji projektu poprzez zawarcie z kwalifikowanym projektodawcą umowy (porozumienia). Porozumienie określa m.in. cel partnerstwa, zadania partnerów oraz zawiera plan finansowy.
Działania jednostek wymiaru sprawiedliwości mogą uzyskać wsparcie m.in. w ramach Sektorowego Programu Operacyjnego Rozwój Zasobów Ludzkich (działanie 1.5 - Promocja aktywnej polityki społecznej poprzez wsparcie grup szczególnego ryzyka), Sektorowego Programu Operacyjnego Wzrost Konkurencyjności Przedsiębiorstw (działanie 1.5 - Rozwój systemu dostępu przedsiębiorstw do informacji i usług publicznych on-line) oraz Zintegrowanego Programu Operacyjnego Rozwoju Regionalnego - ZPORR.
W ramach ZPORR jednostki wymiaru sprawiedliwości nie są wymienione jako beneficjanci, a zadania wymiaru sprawiedliwości jako działania mogące uzyskać finansowanie, niemniej wydaje się, że niektóre potrzeby inwestycyjne mogłyby być w części zaspokojone w ramach ZPORR. Pewne szanse daje priorytet III: Rozwój lokalny. Przewiduje on realizację działań przyczyniających się do rozwoju nowych funkcji zdegradowanych obszarów miejskich, poprzemysłowych i powojskowych oraz przywrócenia utraconych funkcji społeczno-gospodarczych zdegradowanych obiektów i obszarów. Celem rewitalizacji zdegradowanych obszarów miejskich, dzielnic miast jest stymulowanie ich życia społeczno-gospodarczego, w tym wzrost potencjału turystycznego poprzez zapewnienie wsparcia kompleksowym projektom modernizacji lub budowy infrastruktury. Realizowane projekty powinny wspierać także działania związane ze zwalczaniem patologii społecznych. Koncentracja działań na obszarach problemowych umożliwi przeciwdziałanie zjawisku wykluczenia społecznego niektórych grup, które w wyniku trudnej sytuacji na rynku pracy znalazły się na marginesie życia społecznego. Celem projektów rewitalizacji obiektów i/lub obszarów powojskowych jest zmiana funkcji tych obiektów i zaadaptowanie ich do potrzeb gospodarczych, społecznych, edukacyjnych, ochrony zdrowia, kulturowych, turystycznych z uzupełniającą funkcja mieszkalną.
Projekty realizowane w ramach działania będą wynikały ze zintegrowanych programów rewitalizacji terenów miejskich/poprzemysłowych/powojskowych.
Rodzaje wsparcia udzielanego w ramach działania to m.in. prace renowacyjne oraz przedsięwzięcia mające na celu wzrost estetyki funkcjonalnej przestrzeni publicznej, w tym renowacja obiektów o wartościach architektonicznych i znaczeniu historycznym zlokalizowanych na rewitalizowanym terenie.


Szczegółowe informacje znajdują się na stronach internetowych Ministerstwa Gospodarki. Ponadto w każdym z 16 województw pod nadzorem Instytucji Zarządzającej działają Instytucje Pośredniczące w zarządzaniu programem (intermediate body) - Urzędy Wojewódzkie, a także Urzędy Marszałkowskie.
W przypadku ZPRR pożądane jest nawiązanie kontaktu z władzami lokalnymi. Za wdrażanie funduszy strukturalnych odpowiada Ministerstwo Gospodarki i Pracy. Dokumenty, projekty wniosków oraz instrukcje znajdują się na stronie www.efs.gov.pl.

O dokumencie