Konwencja została przyjęta przez Zgromadzenie Ogólne NZ w 2000 roku na 55 Sesji. Konwencja weszła w życie 29 września 2003 r. Polska podpisała oraz ratyfikowała Konwencję.

Konwencja reguluje w sposób kompleksowy problematykę prewencji, ścigania i karania przestępczości zorganizowanej. Zobowiązuje ona państwa strony do penalizacji następujących przestępstw: udział w zorganizowanej grupie przestępczej (art. 5), pranie pieniędzy (art. 6), korupcja funkcjonariuszy publicznych, zarówno w formie czynnej jak i biernej (art. 8), przestępstwa przeciwko wymiarowi sprawiedliwości (art. 23).

Konwencja nakłada również na Państwa Strony obowiązek przyjęcia środków zgodnych z obowiązującymi w danym państwie zasadami prawnymi, w celu ustanowienia odpowiedzialności osób prawnych za udział w przestępstwach, do których penalizacji zobowiązuje Konwencja (art.10). Może to być odpowiedzialność karna, cywilna lub administracyjna (art. 10 ust. 2). Państwa Strony mają w szczególności zapewnić, aby na osoby prawne odpowiedzialne na podstawie art. 10 Konwencji nałożone zostały odpowiednie sankcje karne bądź pozakarne, w tym sankcje pieniężne.

 

Ponadto Konwencja zawiera szereg regulacji dotyczących współpracy międzynarodowej. Oprócz tradycyjnych form współpracy takich jak ekstradycja i wzajemna pomoc prawna, przewiduje ona również formy nowoczesne na przykład tworzenie wspólnych grup dochodzeniowo-śledczych (art.19), wykorzystanie specjalnych technik dochodzeniowo-śledczych (art. 20), przesłuchiwanie z wykorzystaniem technologii komunikacyjnych.

Konwencję uzupełniają trzy protokoły dodatkowe: Protokół o zapobieganiu, zwalczaniu i karaniu handlu ludami, zwłaszcza kobietami i dziećmi, Protokół przeciwko przemytowi migrantów drogą lądową, morską i powietrzną, Protokół przeciwko nielegalnemu wytwarzaniu i handlowi bronią palną, jej częściami i komponentami oraz amunicją. Polska ratyfikowała pierwszy i drugi protokół w dniu 26 września 2003 r. Protokół trzeci został podpisany w dniu 12 grudnia 2002 r.