Konwencja Haska dot. uprowadzenia dziecka

Aktualne informacje i formularze znajdują się na stronie Stop uprowadzeniom dzieci, dostępnej po kliknięciu w nazwę. 

 

Celem Konwencji jest przeciwdziałanie negatywnym skutkom międzynarodowego uprowadzania lub zatrzymywania dzieci (preambuła, art. 1 lit. a). Postępowanie wszczęte na podstawie przepisów Konwencji ma doprowadzić do przywrócenia stanu faktycznego i prawnego, jaki istniał przed bezprawnym uprowadzeniem lub zatrzymaniem dziecka.

Uprowadzenie lub zatrzymanie dziecka jest bezprawne w rozumieniu Konwencji jeżeli nastąpiło naruszenie prawa do opieki przyznanego przez ustawodawstwo (orzeczenie sądowe lub administracyjne albo ugodę mającą moc prawną) państwa, w którym dziecko miało miejsce stałego pobytu bezpośrednio przed uprowadzeniem lub zatrzymaniem oraz, jeżeli w chwili uprowadzenia lub zatrzymania prawo to było skutecznie wykonywane (art. 3).

Osoba zainteresowana może domagać się powrotu dziecka, które:
- nie ukończyło 16 lat (art. 4)
- i które zostało bezprawnie uprowadzone (lub zatrzymane) z jednego państwa, będącego stroną Konwencji do innego państwa, również będącego stroną Konwencji (art. 4 w zw. z art.35).

Wnioski o powrót dziecka sporządzone na podstawie przepisów Konwencji są rozpoznawane przez właściwe organy (sądy lub organy administracyjne) państwa do którego dziecko zostało uprowadzone lub w którym zostało zatrzymane (art. 12 ust. 1).

Sprawy o powrót dziecka prowadzone na podstawie przepisów Konwencji zasadniczo nie pociągają konieczności poniesienia przez wnioskodawców kosztów postępowania sądowego. W niektórych państwach wnioskodawca jest nieodpłatnie reprezentowany w postępowaniu sądowym przez miejscowego adwokata lub prawnika. W części państw bezpłatna pomoc przyznawana jest tylko osobom, które nie są w stanie ponieść kosztów wynajęcia adwokata (art. 26 ust. 2 i 3).

Konwencja przyjmuje jako zasadę niezwłoczny powrót dziecka do państwa miejsca jego stałego pobytu (art. 12 ust. 1). Organ orzekający państwa, do którego dziecko zostało bezprawnie uprowadzone lub w którym zostało bezprawnie zatrzymane jest obowiązany do zarządzenia jego niezwłocznego powrotu, jeśli dziecko nadal w tym państwie przebywa, a wniosek wpłynął przed upływem roku od momentu uprowadzenia lub zatrzymania dziecka. Powrót dziecka powinien zostać zarządzony nawet po upływie 1 roku, chyba że zostanie ustalone, że dziecko przystosowało się już do swego nowego środowiska (art. 12 ust. 2).

Konwencja przewiduje, że w pewnych okolicznościach powrót dziecka jest niewskazany pomimo tego, że nastąpiło jego bezprawne uprowadzenie lub zatrzymanie. Konwencja haska przewiduje pięć wyjątków od ogólnej reguły wynikającej z art. 12 ust 1. Wyjątki te wymienione są w art. 12 ust. 2, art. 13 ust. 1 i 2 oraz art. 20 Konwencji.

Drugim celem Konwencji jest ochrona prawa do odwiedzin dziecka przyznanego określonej osobie przez prawo państwa - miejsca stałego pobytu dziecka, naruszonego wskutek uniemożliwiania lub utrudnienia wykonywania tego prawa. Konwencja przewiduje obowiązek podjęcia działań w celu umożliwienia skutecznego wykonywania tego prawa (art. 21)

W celu realizacji Konwencji każde państwo, będące jej stroną wskazało organ centralny, którego zadania określone zostały w art. 7. Zadaniem organów centralnych jest m.in. ułatwianie wszczęcia postępowania sądowego w celu uzyskania powrotu dziecka.

Wniosek o zwrot dziecka lub o realizację prawa do odwiedzin powinien być sporządzony według załączonego wzoru. Wszystkie rubryki powinny być wypełnione w sposób wyczerpujący. Do wniosku należy załączyć wszystkie niezbędne dokumenty, w tym pełnomocnictwo dla organu centralnego państwa wezwanego.
Zarówno wniosek, jak i pełnomocnictwo powinny być podpisane przez wnioskodawcę. Całość dokumentów, wraz z wnioskiem, sporządza się w języku polskim, a następnie należy przetłumaczyć je na język urzędowy państwa, w którym przebywa dziecko (art. 24 Konwencji).

Koszty tłumaczenia wniosku i załączonych dokumentów obciążają wnioskodawcę.

W razie wątpliwości co do sposobu sporządzenia wniosku, dołączania koniecznych dokumentów, można zwrócić się o informację do właściwego miejscowo sądu okręgowego lub bezpośrednio do Ministerstwa Sprawiedliwości - Wydziału Prawa Międzynarodowego tel.: 22 23-90-456, 22 23-90-420, 22 23-90-572, 22 23-90-725
lub e-mailem: Polandchildabduction@ms.gov.pl

Ponadto obowiązujące porozumienie zawarte pomiędzy Ministerstwem Sprawiedliwości RP a Federalnym Ministerstwem Sprawiedliwości RFN przewiduje, że w sprawach dotyczących konfliktów w zakresie:

  1. spraw prowadzonych na podstawie Konwencji haskiej z dnia 25 października 1980r. dotyczącej cywilnych aspektów uprowadzenia dziecka za granicę
  2. wykonywania władzy rodzicielskiej,
  3. kontaktów z dziećmi w stosunkach polsko – niemieckich istnieje możliwość skorzystania z mediacji transgranicznej.

Mediacja transgraniczna możliwa jest w sprawach, gdy rodzice (opiekunowie) oraz dziecko, którego sytuacji dotyczy spór mają miejsce zamieszkania lub zwykłego pobytu w różnych państwach.
Informacji rodzicom (opiekunom) zainteresowanym mediacją w takich sprawach udzielają wyżej wskazani wyspecjalizowani pracownicy Ministerstwa Sprawiedliwości. 

Uprowadzenie dziecka za granicę przez rodzica https://www.youtube.com/watch?v=SHcaUOLVlQc
 


Wzory wniosków

Dane statystyczne

Ważne linki

 

O dokumencie