Rezolucje końcowe Komitetu Ministrów Rady Europy

1284 posiedzenie Komitetu Ministrów Rady Europy

2017-05-26
W dniu 19 kwietnia 2017 roku Komitet Ministrów Rady Europy przyjął rezolucję końcową zamykającą nadzór nad wykonaniem 7 orzeczeń Europejskiego Trybunału Praw Człowieka, tj. wyroku z dnia 19 kwietnia 2016 roku w sprawie Karwowski p. Polsce (skarga nr 29869/13), wyroku z dnia 12 stycznia 2016 roku w sprawie Prus p. Polsce (skarga nr 5136/11), wyroku z dnia 16 lutego 2016 roku w sprawie Świderski p. Polsce (skarga nr 5532/10), wyroku z dnia 16 lutego 2016 roku w sprawie Paluch p. Polsce (skarga nr 57292/12), wyroku z dnia 12 stycznia 2016 roku w sprawie Romaniuk p. Polsce (skarga nr 59285/12), wyroku z dnia 12 stycznia 2016 roku w sprawie Karykowski p. Polsce (skarga nr 653/12), wyroku z dnia 3 listopada 2015 roku w sprawie Chyła p. Polsce (skarga nr 8384/08). We wszystkich wymienionych wyżej sprawach, Europejski Trybunał Praw Człowieka stwierdził naruszenie przez Polskę art. 3 Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności z uwagi na niewłaściwy sposób postępowania władz jednostek penitencjarnych w stosunku do tzw. „osadzonych niebezpiecznych”.
Trybunał zwrócił uwagę na 3 główne problemy, który ujawniły się przy okazji omawianych spraw. Po pierwsze, decyzja o zastosowaniu reżimu „osadzonego niebezpiecznego” podejmowana była często bez należytego sprawdzenia, czy zachowanie danej osoby istotnie świadczy o tym, iż stanowi ona poważne zagrożenie społeczne albo poważne zagrożenie dla bezpieczeństwa zakładu karnego. Po drugie, stosowane wobec osadzonych niebezpiecznych środki nierzadko były nieproporcjonalne w stosunku do osiągnięcia zakładanego celu, jakim była poprawa bezpieczeństwa w zakładzie karnym. Trybunał przywołał przy tym przykład nieuzasadnionych kontroli osobistych, którym niektórzy skarżący byli poddawani kilka razy dziennie. Po trzecie, wreszcie, niejednokrotnie zdarzało się, iż podejmowane przez Komisję Penitencjarną decyzje o przedłużeniu stosowania reżimu „osadzonego niebezpiecznego” nie były w sposób wyczerpujący uzasadnione.
W odpowiedzi na te krytyczne uwagi Trybunału dotyczące sposobu postępowania z „osadzonymi niebezpiecznymi”, we wrześniu 2015 roku znowelizowano odpowiednie przepisy Kodeksu karnego wykonawczego. Wyraźnie określono w nich przesłanki, które powinny zostać zbadane przed wydaniem decyzji w przedmiocie zakwalifikowania danego osadzonego jako „niebezpiecznego” oraz decyzji o przedłużeniu stosowania tego reżimu. Ponadto, dopuszczono możliwość stosowania wobec tej kategorii osadzonych jedynie części wymienionych w ustawie środków zaostrzonego rygoru.
Opisane zmiany legislacyjne, jak również liczne działania służące szkoleniu funkcjonariuszy służby więziennej i upowszechnieniu wiedzy na temat orzecznictwa Europejskiego Trybunału Praw Człowieka były wystarczającą podstawą do przyjęcia stwierdzenia przez Komitet Ministrów Rady Europy, iż Polska wprowadziła „środki generalne” służące wykonaniu przywołanych wyżej wyroków Trybunału. Ponadto, wszystkim skarżącym wypłacone zostały zasądzone przez ETPCz kwoty zadośćuczynienia, co jest świadectwem wdrożenia tzw. „środków indywidualnych”.
W związku z powyższym, Komitet Ministrów Rady Europy doszedł do przekonania, iż polskie władze w pełni wywiązały się z ciążących na nich zobowiązań wynikających z wydania 7 wymienionych na wstępie wyroków Europejskiego Trybunału Praw Człowieka dotyczących tzw. „osadzonych niebezpiecznych”.
powrót do listy aktualności

O dokumencie