1224 posiedzenie Komitetu Ministrów Rady Europy

W dniu 1 kwietnia 2015 roku Komitet Ministrów Rady Europy przyjął rezolucję końcową zamykającą nadzór nad wykonaniem wyroku z dnia 24 lutego 2009 roku w sprawie Długołęcki przeciwko Polsce (skarga nr 23806/03).

W przywołanym wyroku Europejski Trybunał Praw Człowieka analizował zasadność skargi wniesionej przez Pana Jacka Długołęckiego, który w postępowaniu przed sądami krajowymi został uznany za winnego popełnienia przestępstwa z art. 216 §1 i §2 Kodeksu karnego (tj. przestępstwa znieważenia za pomocą środków masowego komunikowania). Wspomniane znieważenie miało polegać na opublikowaniu w lokalnej gazecie artykułu krytycznego wobec działalności byłego wójta i kandydata na radnego, w którym oceniono, iż miejscowy polityk „osiągnął najwyższy stopień niekompetencji (…) i dalej wczołguje się na inny stopień … polskiej specjalności”. Wszczęte z oskarżenia prywatnego postępowanie karne przeciwko dziennikarzowi ostatecznie warunkowo umorzono, jednakże sąd nakazał redaktorowi lokalnej gazety opublikować przeprosiny i wpłacić kwotę 50 zł na cele charytatywne.

W ocenie Europejskiego Trybunału Praw Człowieka nałożenie wskazanej wyżej kary stanowiło w okolicznościach opisanej sprawy ewidentne naruszenie art. 10 Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności, gwarantującego wolność publicznego wyrażania swoich opinii. ETPCz zwrócił uwagę, iż kwestionowana wypowiedź była sądem wyrażającym opinię (a nie referującym pewne zaistniałe fakty), sformułowanym w dodatku w interesie społecznym w trakcie trwającej kampanii w wyborach samorządowych. Trybunał przypomniał, iż granice dopuszczalnej krytyki są szersze w przypadku, gdy wygłaszane sądy odnoszą się do działalności osób publicznych, zaś w dyskusji na tematy związane z życiem politycznym dziennikarze co do zasady mogą odwoływać się do „przesady, prowokacji lub przejaskrawień”. ETPCz podniósł także, iż kara nałożona na dziennikarza skutecznie zniechęciła go do dalszego wypowiadania się publicznie na tematy istotne dla społeczności lokalnej, czego wyrazem było zaprzestanie redagowania przez niego biuletynu informacyjnego. Uznając, iż doszło do naruszenia art. 10 Konwencji, Europejski Trybunał Praw Człowieka zobowiązał Rząd RP do wypłaty skarżącemu kwoty 3000 euro tytułem zadośćuczynienia za poniesione szkody niematerialne.

Komitet Ministrów Rady Europy uznając wyrok za wykonany potwierdził, iż zasądzona przez Trybunał kwota została przekazana skarżącemu, zaś ponownie wszczęte na wniosek lokalnego dziennikarza postępowanie karne zostało już zakończone. KMRE uznał ponadto, iż podjęte przez Ministerstwo Sprawiedliwości działania polegające na przetłumaczeniu opisanego wyżej wyroku Trybunału na język polski i przesłaniu go do odpowiednich sądów zapobiegną podobnym naruszeniom Konwencji w przyszłości.