W dniu 7 lutego 2017 roku Europejski Trybunał Praw Człowieka wydał wyrok w sprawie Wdowiak przeciwko Polsce (skarga nr 28768/12), w którym analizował zasadność zarzutu naruszenia art. 8 Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności w związku brakiem skuteczności władz krajowych w zapewnieniu skarżącemu realizacji kontaktów z synem.   

 

W 2002 roku skarżącemu urodził się syn. Niedługo potem skarżący rozstał się ze swoją ówczesną partnerką i matką chłopca. W 2005 roku strony zawarły porozumienie w przedmiocie wykonywania kontaktów skarżącego z synem, w oparciu o które zrealizował on większość kontaktów w 2006 roku. Te zaś, które nie doszły do skutku, nie odbyły się z przyczyn obciążających byłą partnerkę skarżącego. W 2007 roku kontakty nie były realizowane z uwagi na to, że matka chłopca wywiozła go do Niemiec, skąd wróciła w styczniu 2008 roku w rezultacie interwencji skarżącego na podstawie Konwencji haskiej z dnia 25 października 1980 roku dotyczącej cywilnych aspektów uprowadzenia dziecka za granicę. W 2008 roku Sąd Rejonowy zatwierdził kolejne porozumienie rodziców w przedmiocie wykonywania kontaktów, zmodyfikowane następnie w 2009 roku.  Natomiast w 2010 roku, wskutek braku porozumienia rodziców, ograniczył możliwość współdecydowania przez skarżącego o sprawach dziecka do podejmowania jedynie najistotniejszych dotyczących go decyzji. W 2013 roku, w rezultacie kolejnych niezrealizowanych spotkań na skutek niechęci do nich syna, Sąd po zasięgnięciu opinii biegłych zmienił zatwierdzone w 2009 roku porozumienie w przedmiocie kontaktów w ten sposób, że miały się one odbywać zawsze w miejscu publicznym, a także w obecności matki i kuratora. Od listopada 2013 roku spotkania nie dochodziły do skutku z uwagi na agresywne zachowanie syna.

 

Powołując się na art. 8 Konwencji skarżący zarzucił w skardze do Trybunału, iż władze krajowe nie podjęły w jego sprawie efektywnych działań mających zapewnić mu realizację kontaktów z synem.

 

Trybunał nie podzielił powyższego zarzutu. Wskazał, że do momentu wyjazdu byłej partnerki skarżącego do Niemiec, która to okoliczność nie obciąża władz krajowych, realizacja kontaktów przebiegała prawidłowo. Następnie, zatwierdzone przez Sąd w 2008 roku, zmodyfikowane w 2009 roku nowe porozumienie w sprawie kontaktów obowiązywało do 2012 roku, a więc przez okres prawie 4 lat. Również w tym okresie skarżący nie kwestionował skuteczności jego realizacji. Tym samym działanie władz krajowych okresie od 2005 do 2012 roku Trybunał uznał za efektywne. To samo dotyczy działań podejmowanych po lutym 2012 roku, kiedy to na skutek konfliktu pomiędzy skarżącym i synem doszło do przerwania regularnych kontaktów. Także wówczas Sąd podejmował adekwatne do sytuacji środki zaradcze. Po zasięgnięciu w tym zakresie opinii biegłych zmienił częstotliwość i sposób wykonywania kontaktów przez skarżącego. Natomiast to skarżący nie skorzystał z wszelkich dostępnych możliwości skutecznego egzekwowania kontaktów, bowiem jedynie raz wniósł o zagrożenie matce chłopca zapłatą na jego rzecz oznaczonej sumy pieniężnej za każde naruszenie obowiązku wynikające z zwartego w tym przedmiocie porozumienia.

 

Reasumując Trybunał podkreślił, że oceniając wywiązanie się przez Państwo z ciążących na nim obowiązków pozytywnych należy wziąć pod uwagę nie rezultat, ale podjęte środki. W sprawie natomiast niniejszej władze krajowe temu zadaniu sprostały. W konsekwencji nie doszło do naruszenia art. 8 Konwencji.

 

Orzeczenie jest dostępne w języku angielskim w bazie orzeczniczej Trybunału (www.echr.coe). W najbliższym czasie zostanie przetłumaczone i zamieszczone na stronie internetowej Ministerstwa Sprawiedliwości.