Jesteś na archiwalnej stronie BIP Ministerstwa Sprawiedliwości.
Od 1 kwietnia 2019 r. strona BIP Ministerstwa Sprawiedliwości znajduje się pod adresem www.gov.pl/sprawiedliwosc
Aktualności
Najnowsze orzeczenia Europejskiego Trybunału Praw Człowieka w sprawach polskich
2017-01-24
W dniu 17 stycznia 2017 roku Europejski Trybunał Praw Człowieka wydał dwa wyroki w sprawach przeciwko Polsce, tj.: Zybertowicz przeciwko Polsce (skarga nr 59138/10) oraz Zybertowicz nr 2 przeciwko Polsce (skarga nr 65937/11),
w których analizował zasadność skarg pod kątem zarzucanego naruszenia art. 10 Konwencji.
w których analizował zasadność skarg pod kątem zarzucanego naruszenia art. 10 Konwencji.
Skargi dotyczyły dwóch postępowań cywilnych, w których skarżący Andrzej Zybertowicz został pozwany w związku z naruszeniem dóbr osobistych A.M., redaktora naczelnego Gazety Wyborczej.
W publikacjach będących przedmiotem postepowań krajowych skarżący zarzucał jakoby A.M., wypowiadając się w kwestiach lustracji dziennikarzy twierdził, że fakt jego osadzenia w czasach komunistycznego reżimu powoduje, iż obecnie ma on rację, a także, że bronił dwóch agentów tego reżimu. Sądy krajowe stwierdziły, iż skarżący naruszył w obu sprawach dobra osobiste redaktora i z tego tytułu zobowiązały go do publikacji przeprosin oraz zapłaty po 10 000 zł w każdej sprawie na cele społeczne.
W skardze do Trybunału skarżący zarzucił, iż uwzględnienie powództw w wymienionych sprawach stanowiło naruszenie gwarantowanej mu art. 10 Konwencji swobody wypowiedzi.
Rozpoznając przedmiotowe sprawy Trybunał odwołując się do swojego wcześniejszego orzecznictwa stwierdził, iż orzeczenia sądów krajowych stanowiły niewątpliwie ingerencję w swobodę wypowiedzi skarżącego, która to ingerencja była przewidziana przez prawo i służyła prawnie uzasadnionemu celowi, w tym konkretnym przypadku ochronie dobrego imienia A.M. Rozważanie wymagała zatem jedynie kwestia konieczność tej ingerencji w społeczeństwie demokratycznym. W tym kontekście Trybunał zwrócił uwagę, iż A.M., będący dziennikarzem i publicystą, a także redaktorem naczelnym wiodącego polskiego dziennika, powinien, biorąc pod uwagę swoje aktywne zaangażowanie w życie publiczne oraz debatę polityczną, wykazać większą tolerancję na krytykę. Trybunał podkreślił również, że obie sprawy dotyczyły istotnej społecznie kwestii, mianowicie lustracji dziennikarzy.
Przechodząc natomiast do konkretnych okoliczności każdej ze spraw, w zakresie skargi nr 59138/10 Trybunał wskazał, że stwierdzenie skarżącego dotyczące wypowiedzi A.M. na temat jego kilkuletniego pobytu w więzieniu w czasach reżimu komunistycznego i wywodzone stąd przez niego prawo racji nie było ani stwierdzeniem faktu ani opinią. Stwierdzenie to było jedynie dokonaną przez skarżącego interpretacją wypowiedzi A.M. w związku z czym jego prawdziwość nie podlegała takim samym regułom dowodzenia jak ma to miejsce w przypadku chociażby opinii. Jednocześnie sądy krajowe nie rozważyły, czy zebrany w sprawie materiał dowodowy dawał podstawę do dokonania przez skarżącego takiej interpretacji. Także nałożona na skarżącego sankcja w postaci obowiązku publikacji przeprosin oraz zapłaty kwoty 10 000 zł na cele społeczne została oceniana przez Trybunał jako nadmierna. W konsekwencji, ingerencja w swobodę wypowiedzi skarżącego została oceniana jako niekonieczna w społeczeństwie demokratycznym i tym samym naruszająca art. 10 Konwencji. Tytułem słusznego zadośćuczynienia Trybunał zasądził na rzecz skarżącego kwotę 2000 euro, tytułem odszkodowania kwotę 3 915 euro zaś tytułem zwrotu kosztów i wydatków kwotę 3508 euro.
W zakresie natomiast skargi nr 65937/11 Trybunał wskazał, że wypowiedź skarżącego dotycząca rzekomej obrony przez A.M. agentów byłego reżimu komunistycznego, sugerująca jego wyrozumiałość dla popełnionych wówczas nadużyć stanowiła stwierdzenie faktu. Wypowiedź taka, nawet wówczas, gdy padła w ramach debaty na temat istotnych spraw publicznych, wymagała solidnej podstawy faktycznej. Sądy krajowe natomiast po dokładnym przeanalizowaniu wypowiedzi A.M. takiej podstawy nie znalazły. A.M. był istotnie przeciwnikiem prawa lustracyjnego, niemniej jednak nigdy nie bronił dwóch osób wskazanych przez skarżącego jako agenci. Zdaniem Trybunału ocena dokonana w tym zakresie przez sądy krajowe nie była ani nieuzasadniona ani arbitralna. Co więcej, Trybunał stwierdził, że również nałożona na skarżącego sankcja w postaci obowiązku publikacji przeprosin oraz zapłaty kwoty 10 000 zł na cel społeczny nie była nieproporcjonalna. W związku z powyższym nie stwierdził naruszenia art. 10 Konwencji.
Orzeczenia są dostępne w języku angielskim w bazie orzeczniczej (www.echr.coe). W najbliższym czasie zostaną przetłumaczone i zamieszczone na stronie internetowej Ministerstwa Sprawiedliwości.
O dokumencie
