Aktualności

Najnowsze orzeczenia Europejskiego Trybunału Praw Człowieka w sprawach polskich

2017-01-19

W dniu 12 stycznia 2017 roku Europejski Trybunał Praw Człowieka opublikował pięć decyzji z dnia 6 i 13 grudnia 2016 roku, dotyczących funkcjonowania wymiaru sprawiedliwości w Polsce, zatwierdzających jednostronne deklaracje Rządu, zawartą ze skarżącym ugodę, a także stwierdzających oczywistą bezzasadność skarg.

 
Decyzja w sprawie M.P. przeciwko Polsce (skarga nr 20416/13) dotyczyła naruszenia art. 3 Konwencji w związku z przestępstwem zgwałcenia upośledzonego umysłowo syna skarżącej w ośrodku dla osób niepełnosprawnych. W deklaracji jednostronnej Rząd przyznał, że prowadzone w tej sprawie śledztwo było nierzetelne i zobowiązał się zapłacić skarżącej kwotę 40 000 zł.
 
Decyzja w sprawie Wielogórski przeciwko Polsce (skarga nr 41244/14) dotyczyła zarzutów naruszenia art. 5 ust. 1 oraz 5 ust. 4 Konwencji w związku
z bezprawnym pozbawieniem wolności w wyniku umieszczenia skarżącego, cierpiącego na schizofrenię paranoidalną, w Domu Pomocy Społecznej, a także niezapewnieniem mu procedury umożliwiającej kwestionowanie zasadności detencji. Trybunał uznał za zasadny jedynie zarzut bezprawnego pozbawienia wolności
i w tym zakresie Rząd zobowiązał się zapłacić skarżącemu tytułem słusznego zadośćuczynienia kwotę 20 000 zł.
W odniesieniu natomiast do zarzutu naruszenia art. 5 ust. 4 Konwencji Trybunał pokreślił przede wszystkim, że pobyt skarżącego w Domu Pomocy Społecznej został orzeczony na mocy decyzji sądu. Ponadto, pomimo braku wymogu w prawie krajowym dokonywania okresowej oceny legalności pozbawienia wolności osób chorych psychicznie, procedura przewidziana w art. 41 ustawy z dnia 19 sierpnia 1994 roku o ochronie zdrowia psychicznego (Dz. U. 2016. 546) została już
w ramach wcześniejszych orzeczeń uznana za spełniającą kryteria skutecznego środka mającego przeciwdziałać bezprawnemu pozbawieniu wolności. Skarżący nie był przy tym ubezwłasnowolniony całkowicie, w związku z czym w każdym czasie mógł występować o ustalenie zasadności kontynuowania detencji. Mając na uwadze powyższe Trybunał uznał zarzut naruszenia art. 5 ust. 4 Konwencji za oczywiście bezzasadny.
 
Decyzje w sprawach Nawrocki przeciwko Polsce (skarga nr 73362/10) oraz Kowalczyk przeciwko Polsce (skarga nr 10337/13) dotyczyły zarzutów naruszenia art. 5 ust. 3 oraz 6 ust. 1 Konwencji w związku z długotrwałym stosowaniem
w stosunku do skarżących tymczasowego aresztowania oraz przewlekłością postępowań w toczących się przeciwko nim sprawach. Tytułem słusznego zadośćuczynienia Rząd zobowiązał się zapłacić skarżącemu Mariuszowi Nawrockiemu kwotę 22 000 zł, zaś skarżącemu Arturowi Kowalczykowi kwotę 20 000 zł. Jednocześnie w odniesieniu do skarżącego Kowalczyka Trybunał uznał skargę
w zakresie zarzutu naruszenia art. 6 ust. 1 Konwencji za niedopuszczalną z uwagi na niewykorzystanie środka krajowego w postaci skargi na przewlekłość postępowania.    
 
 Decyzja w sprawie Rogala przeciwko Polsce (skarga nr 49980/11) dotyczyła naruszenia art. 8 Konwencji w związku z uniemożliwieniem skarżącemu, odbywającemu karę pozbawienia wolności, uczestnictwa w pogrzebie siostry. W dniu 29 kwietnia 2011 roku władze jednostki penitencjarnej, w której przebywał skarżący poinformowały go o śmierci siostry oraz zaplanowanym na następny dzień pogrzebie, a także możliwości ubiegania się o przepustkę losową. Telegram dostarczono skarżącemu w dniu 2 maja 2011 roku. W dniach 30 maja 2011 i 14 czerwca 2011 roku skarżący złożył skargę na zwłokę w dostarczeniu telegramu, zaś w dniu 15 czerwca 2011 roku zawiadomienie o popełnieniu przez władze jednostki penitencjarnej przestępstwa.
W skardze do Trybunału skarżący stwierdził, że zwłoka w dostarczeniu mu telegramu, w rezultacie czego - jak twierdził - nie wziął udziału w pogrzebie siostry, stanowiła naruszenie art. 8 Konwencji.
Trybunał nie przychylił się do tego zarzutu. Uzasadniając swoje rozstrzygnięcie wskazał, że z przedstawionej przez Rząd i niezakwestionowanej przez skarżącego dokumentacji wynika, że został poinformowany o pogrzebie siostry niezwłocznie po uzyskaniu takiej informacji przez jednostkę penitencjarną, jednakże nie skorzystał z możliwości ubiegania się o przepustkę losową. Trybunał zauważył także, że informacja o pogrzebie została przekazana przez rodzinę skarżącego na tyle późno, że nawet w sytuacji niezwłocznego wystąpienia przez skarżącego o udzielenie przepustki losowej władze jednostki penitencjarnej miałyby zasadniczo jedynie 24 godziny na podjęcie decyzji w tym przedmiocie oraz zorganizowanie eskorty i transportu. 
W konsekwencji nie doszło do naruszenia art. 8 Konwencji.
 
Decyzje są dostępne w języku angielskim w bazie orzeczniczej (www.echr.coe).
 
 
 
powrót do listy aktualności

O dokumencie