Najnowsze orzeczenia Europejskiego Trybunału Praw Człowieka w sprawach polskich

W dniu 8 grudnia 2015 roku Europejski Trybunał Praw Człowieka wydał wyrok w sprawie Kalicki przeciwko Polsce (skarga nr 46797/08), w którym analizował zasadność skargi pod kątem naruszenia prawa do rzetelnego postępowania wyjaśniającego okoliczności popełnienia przestępstwa stanowiącego poważne naruszenie praw człowieka, to jest art. 2 Konwencji.

Sprawa dotyczyła wyjaśnienia przyczyn śmierci brata skarżącego, J.K. Brat skarżącego pracował jako ochroniarz przy pętli autobusowej w Krakowie. W dniu 12 listopada 2003 roku, około godziny czwartej nad ranem, jego ubranie zapaliło się. Obecni na miejscu kierowcy wszczęli alarm i udało się im ugasić ogień, zaś J.K. został przewieziony do szpitala, gdzie zmarł w dniu 26 listopada 2003  z powodu poważnych obrażeń ciała.

Okoliczności powyższe stały się powodem wszczęcia  dwóch odrębnych postępowań na poziomie krajowym. Pierwsze postępowanie dotyczyło wyjaśnienia okoliczności przyczyn śmierci brata skarżącego pod kątem ustalenia, czy w sprawie nie doszło do popełnienia przestępstwa nieumyślnego spowodowania śmierci z art. 155 Kodeksu karnego. W dniu 31 grudnia 2004 roku Prokurator Rejonowy w Krakowie umorzył postępowanie. Uzasadniając rozstrzygnięcie wskazał, że ubranie J.K. zapaliło się najprawdopodobniej na skutek kontaktu z grzejnikiem elektrycznym, gdy J.K. usnął. Postępowanie było kilkakrotnie  podejmowane i umarzane. Ostatecznie, w listopadzie 2007 roku Sąd Rejonowy w Krakowie utrzymał w mocy postanowienie  o umorzeniu postępowania.

Kolejne postępowanie dotyczyło niedopełnienia obowiązków przez funkcjonariuszy Policji obecnych na miejscu zdarzenia. Również to postępowanie zostało ostatecznie umorzone. Podejmując decyzję w przedmiotowym zakresie Prokurator odwołał się do dowodów z wizji lokalnej miejsca zdarzenia oraz zeznań 15 świadków, w tym dwóch funkcjonariuszy Policji, którzy po przybyciu na miejsce zdarzenia rozmawiali z bratem skarżącego. W rozmowie tej ustalili, że jego ubranie zapaliło się na skutek niezachowania przez niego ostrożności.

Powołując się na art. 2 Konwencji, skarżący zarzucił, iż władze krajowe nie podjęły wystarczających kroków w celu wyjaśnienia przyczyn śmierci jego brata.

Trybunał nie podzielił tych zarzutów. W ocenie Trybunału czynności podjęte w sprawie, przede wszystkim przesłuchanie świadków, w tym kierowcy autobusu oraz policjantów, których zeznania wzajemnie się uzupełniały, były przeprowadzone wszechstronnie i pozwalały na jednoznaczne ustalenie przyczyn śmierci brata skarżącego. Jednocześnie Trybunał podkreślił, że władze krajowe ustosunkowywały się do wszelkich podnoszonych przez skarżącego w toku postępowań krajowych zarzutów i za każdym razem badały je z należytą starannością. Wyrazem tego podejścia było wielokrotne podejmowanie postępowań na skutek wnoszonych przez skarżącego środków zaskarżenia i każdorazowe, wnikliwe rozważanie ich zasadności.

W konsekwencji, Trybunał uznał, że w sprawie nie doszło do naruszenia art. 2 Konwencji.