Jesteś na archiwalnej stronie BIP Ministerstwa Sprawiedliwości.
Od 1 kwietnia 2019 r. strona BIP Ministerstwa Sprawiedliwości znajduje się pod adresem www.gov.pl/sprawiedliwosc
Aktualności
Najnowsze orzeczenia Europejskiego Trybunału Praw Człowieka w sprawach polskich
2015-11-09
W dniu 3 listopada 2015 roku Europejski Trybunał Praw Człowieka wydał trzy wyroki w sprawach przeciwko Polsce, tj.: Bestry przeciwko Polsce (skarga nr 57675/10), Stankiewicz i inni przeciwko Polsce (skarga nr 48053/11), Chyła przeciwko Polsce (skarga nr 8384/08) oraz Olszewscy przeciwko Polsce (skarga nr 99/12) w których analizował zasadność skarg pod kątem naruszenia art. 2, 3, 5 ust. 3, 6 ust. 1, 8 oraz 10 Konwencji.
Bestry przeciwko Polsce
Skarżący Jan Bestry zarzucił w skardze do Trybunału, że nałożony na niego obowiązek publikacji przeprosin w ramach postępowania cywilnego oraz skazanie na karę grzywny w ramach postępowania karnego, w związku z zarzucanym naruszeniem dóbr osobistych dziennikarzy gazety Super Express stanowiły sprzeczne z art. 10 Konwencji pogwałcenie swobody wypowiedzi. Sądy krajowe wydały przedmiotowe orzeczenia po tym jak skarżący w ramach konferencji prasowej zarzucił, że dziennikarze pomawiający go o nadużycia seksualne wobec dzieci otrzymali pieniądze za rozpowszechnienie tych informacji. Jednocześnie sąd krajowy w sprawie z oskarżenia skarżącego przeciwko autorom spornych publikacji uznał ich za niewinnych pomówienia skarżącego wskazując, że dziennikarze zebrali dowody wystarczające do udowodnienia wiarygodności informacji zamieszczonych w artykułach.
Trybunał nie uwzględnił skargi. Uzasadniając swoje rozstrzygnięcie wskazał, że sądy krajowe słusznie zakwalifikowały wypowiedzi skarżącego na temat dziennikarzy Super Expressu jako stwierdzające fakty a nie jako sądy wartościujące. Trybunał podkreślił także, że wypowiedzi stwierdzające fakty, w przeciwieństwie do sądów wartościujących, wymagają udowodnienia, czego w sprawie niniejszej skarżący nie uczynił. Trybunał zauważył także, że nałożone na niego sankcje nie przekroczyły granicy akceptowalnej w ramach art. 10 Konwencji a władze krajowe działały w ramach przysługującego im marginesu uznania. W konsekwencji, Trybunał skargę oddalił.
Stankiewicz i inni przeciwko Polsce
Swobody wypowiedzi dotyczyła także skarga Andrzeja Stankiewicza – dziennikarza Rzeczpospolitej, Grzegorza Gaudena – redaktora naczelnego tejże gazety oraz wydawcy dziennika. Skarżący zostali pozwani przed sąd krajowy przez D.S. w związku z opublikowaną w dzienniku serią artykułów dotyczących zmian w ordynacji podatkowej. Sporne artykuły sugerowały, że D.S., członek Krajowej Rady Radców Prawnych i ekspert w zakresie prawa podatkowego, sugerowała zmiany ustawy utrudniające pociągnięcie do odpowiedzialności mafię paliwową. Skarżący zostali zobowiązani do publikacji przeprosin oraz zapłaty 20 000 zł na cele charytatywne.
Skarżący zarzucili, że nałożone sankcje naruszyły ich swobodę wypowiedzi.
Trybunał stwierdził, że orzeczenie sądu krajowego stanowiło zgodną z prawem, ale nieproporcjonalną ingerencję w swobodę wypowiedzi skarżących. W ocenie Trybunału sądy krajowe nie wzięły pod uwagę, iż powódka D.S. była osobą publiczną, zaś krytyka dziennikarzy nie była skierowana przeciwko niej osobiście. Trybunał przypomniał, że granice dopuszczalnej krytyki odnoszące się do osób publicznych - a w takim charakterze występowała D.S.- są szersze niż w odniesieniu do osób prywatnych.
Tytułem słusznego zadośćuczynienia oraz tytułem zwrotu kosztów sądowych Trybunał przyznał skarżącym kwoty po 5 000 euro.
Chyła przeciwko Polsce
Skarżący Jan Chyła w skardze do Trybunału zarzucił, że poddawanie go – w ramach reżimu kwalifikującego go do kategorii osadzonych stwarzających poważne zagrożenie społeczne - notorycznym przeszukaniom połączonym z obowiązkiem rozebrania się do naga, ograniczaniu wizyt bliskich oraz wszelkich form aktywności wewnątrz jednostki penitencjarnej, stanowiło naruszenie art. 3 i 8 Konwencji. Skarżący zarzucił ponadto długotrwałość stosowanego w stosunku do niego tymczasowego aresztowania, a także przewlekłość postępowania.
Skarżący został zakwalifikowany jako stwarzający poważne zagrożenie społeczne, a także poważne zagrożenie dla bezpieczeństwa zakładu karnego i w związku z tym osadzony w wyznaczonym oddziale zakładu w warunkach zapewniających wzmożoną ochronę. Podstawę kwalifikacji stanowiła waga popełnionych przez niego czynów. Trybunał uznał, że zastosowanie reżimu było uzasadnione jedynie początkowo. Automatyzm jego przedłużania (reżim utrzymywano przez okres 3 lat i 10 miesięcy), w tym brak weryfikacji konieczności stosowania poszczególnych ograniczeń, stanowiły w ocenie Trybunału sprzeczne z art. 3 Konwencji nieludzie i poniżające traktowanie. Jednocześnie środek krajowy w postaci skargi na niezgodność z prawem decyzji Komisji Penitencjarnej wnoszony przez skarżącego w trybie art. 7 Kodeksu karnego wykonawczego okazał się nieskuteczny.
Trybunał stwierdził również, że podstawy tymczasowego aresztowania w sprawie skarżącego, tj. powaga zarzucanych czynów, grożąca surowa kara oraz konieczność zapewnienia prawidłowego toku postępowania, mogły uzasadniać nawet relatywnie długi okres aresztu, przy czym dla stosowania tego środka przez okres 3 lat, 1 miesiąca i 3 dni nie były właściwe i wystarczające. Postępowanie w sprawie skarżącego toczyło się w ocenie Trybunału również przewlekle.
Tytułem słusznego zadośćuczynienia Trybunał przyznał skarżącemu kwotę 14 000 euro a tytułem zwrotu kosztów sądowych kwotę 1 500 euro.
Olszewscy przeciwko Polsce
Skarżący Grażyna i Wiesław Olszewscy zrzucili w skardze do Trybunału naruszenie art. 2 Konwencji w związku z niewyjaśnieniem przez władze krajowe okoliczności śmierci ich syna. Syn skarżących zaginął w dniu 14 lutego 2010 roku, zaś jego zwłoki odnaleziono w dniu 6 marca 2010 roku. Ostatni raz widziano go w komisariacie policji, po tym jak został zatrzymany w związku ze spożywaniem alkoholu. W toku kilkakrotnie umarzanego śledztwa ustalono, że syn skarżących zmarł na skutek wychłodzenia organizmu. W toku postępowania stwierdzono również, że nie jest możliwe ustalenie przebiegu zdarzeń po opuszczeniu przez niego posterunku policji. Postępowanie w przedmiocie przekroczenia uprawnień przez funkcjonariuszy policji obecnych podczas zatrzymania syna skarżących zostało umorzone.
Oceniając przedmiotową skargę Trybunał zauważył, że pomimo kilkukrotnego zbadania sprawy przez organy dochodzeniowo – śledcze, wiele istotnych okoliczności nie zostało wyjaśnionych. Ponadto na wczesnych etapach postępowania popełniono błędy niemożliwe do konwalidowania na jego późniejszych etapach. Jako przykłady takich błędów Trybunał wskazał niewłaściwe zabezpieczenie próbek wątroby oraz paznokci syna skarżących. Trybunał zauważył również, że wytyczne prokuratora w zakresie dalszego prowadzenia postępowania nie były realizowane. W ocenie Trybunału okoliczności te przemawiały za przyjęciem, że władze krajowe nie przeprowadziły skutecznego Tytułem słusznego zadośćuczynienia Trybunał przyznał skarżącemu kwotę 10 000 euro, zaś tytułem zwrotu kosztów sądowych kwotę 8 000 euro.
O dokumencie
