Wyroki Europejskiego Trybunału Praw Człowieka wydane w dniu 15 kwietnia 2014 roku w sprawach przeciwko Polsce

W dniu 15 kwietnia 2014 roku Europejski Trybunał Praw Człowieka w Strasburgu wydał dwa wyroki w sprawie przeciwko Polsce (Krasicki przeciwko Polsce, skarga nr 17254/11 oraz Tomaszewscy przeciwko Polsce, skarga nr 8933/05). W sprawach tych analizował zasadność skarg pod kątem naruszenia przepisów art. 8 oraz 5 Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności.

W sprawie stanowiącej przedmiot skargi Krasicki przeciwko Polsce skarżący dochodził stwierdzenia naruszenia art. 8 Konwencji z uwagi na utrudnianie przez matkę dwójki małoletnich dzieci skarżącego kontaktów z małoletnimi ustalonych w zawartej w tym zakresie między stronami umowie. Trybunał nie stwierdził naruszenia wskazując, iż państwo podjęło wszelkie rozsądne kroki mające na celu skuteczne wyegzekwowanie tych kontaktów, mianowicie nałożono na matkę dzieci kilkakrotnie kary pieniężne w związku z utrudnianiem kontaktów zaś wobec braku ich uiszczenia zamieniono je na karę aresztu, którą anulowano dopiero po zapłacie kar. W sprawie ustanowiono również kuratora, a także zorganizowano skarżącemu możliwość spotkań z dziećmi w szkole. Ponadto, skarżący próbując spotkać się z dziećmi korzystał wielokrotnie z  interwencji Policji.

Z kolei w sprawie Tomaszewscy przeciwko Polsce, skarżący zostali zatrzymani przez Policję w związku z podejrzeniem popełnienia wykroczenia zakłócania porządku publicznego w nocy z 30 na 31 sierpnia 2003 roku podczas opuszczania dyskoteki. Po przewiezieniu ich do komisariatu policji, gdzie ustalono ich tożsamość oraz zbadano zawartość alkoholu we krwi, zostali zwolnieni. W ramach dalszego postępowania krajowego skarżących uznano winnych popełnienia wykroczenia i orzeczono względem nich obowiązek prac społecznie użytecznych.

Skarżący zarzucili, iż pozbawienie ich wolności było bezprawne w rozumieniu przepisu art. 5 Konwencji, brak protokołu zatrzymania uniemożliwił im kwestionowanie zatrzymania w ramach procedury sądowej, a także w konsekwencji pozbawieni zostali dochodzenia ewentualnego odszkodowania.

Trybunał przychylił się do podnoszonych zarzutów. Uzasadniając swoje rozstrzygnięcie stwierdził, iż doprowadzenie skarżących na posterunek policji, gdzie przebywali przez blisko dwie godziny bez możliwości opuszczenia tego miejsca, w celu dokonania identyfikacji, a także zbadania zawartości alkoholu, stanowiło pozbawienie wolności sprzeczne z przepisem art. 5 Konwencji pozbawienie wolności. W ocenie Trybunału Rząd nie wykazał w sposób wystarczający istnienia przepisów krajowych, dopuszczających pozbawienie wolności skarżących w okolicznościach niniejszej sprawy. Przepisy krajowe dotyczące doprowadzenia nie były wystarczająco precyzyjne i nie uwzględniały zasady pewności prawa. W konsekwencji, Trybunał uznał, iż zatrzymanie skarżących nie było oparte na wystarczającej podstawie prawnej wymaganej w przypadku pozbawienia wolności. W rezultacie doszło do naruszenia przepisów art. 5 ust. 1 oraz 5 Konwencji.

Tytułem słusznego zadośćuczynienia Trybunał przyznał skarżącym kwotę 6 000,00 euro.