Wyroki Europejskiego Trybunału Praw Człowieka wydane w dniu 18 lutego 2014 roku w sprawach przeciwko Polsce

W dniu 18 lutego 2014 roku Europejski Trybunał Praw Człowieka wydał jeden wyrok w sprawie przeciwko Polsce (A.L. przeciwko Polsce, skarga nr 28609/08). W sprawie tej Trybunał analizował zasadność odmowy zaprzeczenia ojcostwa pod kątem zgodności z przepisem art. 8 Konwencji.

Skarżący A.L. uznał w 1995 roku dziecko narodzone w trakcie nieformalnego związku ze swoją przyszłą małżonką. Po rozwiązaniu małżeństwa w 2000 roku, wykonał testy DNA, które wykazały, iż nie jest biologicznym ojcem. Wobec upływu przewidzianego w Kodeksie rodzinnym i opiekuńczym terminu do wniesienia powództwa o zaprzeczanie ojcostwa, skarżący zwrócił się w tej sprawie do prokuratora, który wystąpił z takim żądaniem. Sąd I instancji oddalił powództwo. Uzasadniając swoje rozstrzygnięcie odwołał się do konieczności ochrony dobra dziecka, a także zasady pewności prawa. Sąd argumentował, że skarżący, co wynikało z przeprowadzonych w sprawie dowodów, miał uzasadnione powody, aby w momencie uznania przypuszczać, iż nie jest biologicznym ojcem dziecka. Oświadczenie skarżącego nie było zatem dotknięte żadną z przewidzianych w Kodeksie cywilnym wadą oświadczenia woli. Sąd odwoławczy podtrzymał orzeczenie sądu I instancji.

W skardze do Trybunału skarżący zarzucił naruszenie szeregu przepisów Konwencji, przy czym Trybunał rozpoznał skargę jedynie w zakresie zgodności rozstrzygnięcia sądów krajowych z przepisem art. 8. W ocenie Trybunału ingerencja władz krajowych była zgodna z prawem, a także służyła uzasadnionemu celowi, mianowicie ochronie dobra dziecka oraz pewności prawnej. W odniesieniu natomiast do konieczności tej ingerencji w społeczeństwie demokratycznym, Trybunał stwierdził, iż władze krajowe wszechstronnie rozważyły przeciwstawne interesy skarżącego i uznanego przez niego dziecka, a także szczegółowo uzasadniły swoje rozstrzygnięcia. Wyrazem tego kompleksowego podejścia było między innymi zbadanie przez sądy krajowe okoliczności uznania dziecka, z których wynikało, iż skarżący był w pełni świadom, iż może nie być jego biologicznym ojcem a pomimo tego zdecydował się na uznanie. Trybunał zwrócił także uwagę, iż wobec upływu przewidzianego prawem terminu do zaprzeczenia ojcostwa, władze krajowe były uprawnione do szerszego uwzględnienia interesów dziecka niż skarżącego.

Mając na uwadze powyższe Trybunał stwierdził, iż rozstrzygnięcie władz krajowych mieściło się w zakresie marginesu uznania władz krajowych zatem nie doszło do naruszenia Konwencji.