Aktualności

Wyroki Europejskiego Trybunału Praw Człowieka w sprawach wydanych przeciwko Polsce w dniu 2 października 2012 roku

2012-10-05

W dniu 2 października 2012 roku Trybunał wydał 10 orzeczeń w sprawach przeciwko Polsce - Czaja przeciwko Polsce (skarga nr 5744/05), Kapel przeciwko Polsce (skarga nr 16519/05), Kluska przeciwko Polsce (skarga nr 33384/04), Kowal przeciwko Polsce (skarga nr 21913/05), Kura przeciwko Polsce (skarga nr 17318/04), Lasota przeciwko Polsce (skarga nr 6762/04), Antoni Lewandowski przeciwko Polsce (skarga nr 38459/03), Płaczkowska przeciwko Polsce (skarga nr 15435/04), Rusin przeciwko Polsce (skarga nr 25360/04) oraz Trznadel przeciwko Polsce (skarga nr 5970/05). Trybunał w orzeczeniach tych analizował zasadność skarg pod kątem zarzucanego naruszenia przewidzianej w art. 1 Pierwszego Protokołu Dodatkowego do Konwencji ochrony własności w odniesieniu do zasady ochrony praw nabytych w kontekście wznowienia przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Rzeszowie postępowań w sprawach przyznania skarżącym wcześniejszych emerytur z tytułu opieki nad dzieckiem, w wyniku których odmówiono skarżącym tych świadczeń, a także w kontekście naruszenia zasady pewności prawnej gwarantowanej przez art. 6 ust. 1 Konwencji.
Skarżący są rodzicami dzieci cierpiących na poważne dolegliwości zdrowotne (astma, epilepsja, bronchit i chroniczna alergia). W ramach ubiegania się o emeryturę z tytułu opieki na dzieckiem, zrezygnowali z wykonywanej dotychczas pracy. Już po przyznaniu skarżącym przedmiotowych świadczeń, Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Rzeszowie zwracał się do Głównego Lekarza Orzecznika z prośbą o wyrażenie opinii, czy dolegliwości dzieci skarżących kwalifikują je jako wymagające stałej opieki, co stanowiło przesłankę przyznania wcześniejszej emerytury, zaś w rezultacie wydanych przez ten organ opinii, uchylał wydane wcześniej decyzje. Uchybienia formalne organu rentowego polegające na pominięciu jednego z warunków wymaganych do nabycia prawa do wcześniejszej emerytury, stanowiło ówcześnie podstawę do ponownego ustalenia z urzędu prawa do tego świadczenia.
W skardze do Trybunału skarżący podnosili, iż kwestionowane decyzje Zakładu Ubezpieczeń Społecznych pozbawiające ich prawa do wcześniejszej emerytury, pozbawiające ich tym samym środków do życia, stanowiły naruszenie przewidzianej w art. 1 Pierwszego Protokołu Dodatkowego do Konwencji ochrony własności, a także gwarantowanej art. 6 Konwencji, zasady pewności prawnej.
Uwzględniając skargi Trybunał zwracał uwagę, iż skarżący mieli wprawdzie możliwość kwestionowania decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych wznawiających postępowania w przedmiocie przyznania skarżącym prawa do wcześniejszej emerytury, niemniej jednak w realiach niniejszych spraw okres rozpoznania wnoszonych przez nich środków odwoławczych wynosił w graniach dwóch lat. Jednocześnie decyzje w przedmiocie cofnięcia prawa do wcześniejszej emerytury były natychmiast wykonalne, pozbawiając tym samym skarżących przez cały okres postępowania odwoławczego świadczeń socjalnych. W ocenie Trybunału takie procedowanie organów krajowych stało w sprzeczności z obowiązującym w tym zakresie wymogiem szczególnej staranności w sprawach o zasadniczym znaczeniu dla skarżących. Trybunał zwracał także uwagę, iż w rezultacie kwestionowanych decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych skarżący zostali pozbawienie okresu przejściowego umożliwiającego im dostosowanie się do nowej sytuacji, a także głównego źródła dochodu. Biorąc jednocześnie pod uwagę ryzyko znalezienia ponownego zatrudnienia wynikające zarówno z wieku skarżących, jak i realiów społeczno - gospodarczych, w szczególności w kontekście ówczesnego poziomu bezrobocia w województwie podkarpackim, sytuacja skarżących była wyjątkowo trudna.
W konsekwencji Trybunał uznał, iż w sprawach tych doszło do naruszenia art. 1 Pierwszego Protokołu Dodatkowego do Konwencji, a tytułem słusznego zadośćuczynienia przyznał skarżącym kwoty od 8.000 do 12.000 euro.

powrót do listy aktualności

O dokumencie