Najnowsze orzeczenia Europejskiego Trybunału Praw Człowieka w sprawach polskich

W dniu 22 października 2018 roku Europejski Trybunał Praw Człowieka opublikował decyzję w sprawie Al-Hawsawi przeciwko Polsce (skarga nr 15925/16) z dnia 16 października 2018 roku, w której skreślił skargę z listy spraw.

Skarżący, obywatel Arabii Saudyjskiej obecnie przebywający w amerykańskim ośrodku internowania w Guantanamo na Kubie, został pojmany w marcu 2003 roku na terenie Pakistanu i przekazany Centralnej Agencji Wywiadowczej Stanów Zjednoczonych (CIA). Skarżący był następnie, aż do 5 września 2006 roku, przetrzymywany w różnych tajnych jednostkach prowadzonych przez CIA w ramach programu dla szczególnie ważnych więźniów (the HVD Programme).

Skarżący twierdził, że pomiędzy kwietniem a 30 lipca 2003 roku został przetransportowany z Afganistanu do Polski gdzie do 22 września 2003 roku był przetrzymywany i poddawany torturom w tajnym ośrodku CIA, zwanym „Detention Site Blue”.

Pan Al-Hawsawi zarzucił Polsce szereg naruszeń Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności (Konwencji), w szczególności:

- art. 3, 5 i 8  Konwencji z uwagi na umożliwienie CIA przetrzymywania skarżącego na terytorium Polski w tajnej jednostce oraz pozwolenie CIA na poddanie go torturom, przetrzymywania w odosobnieniu i pozbawienie jakiegokolwiek kontaktu z rodziną;

- art. 2, 3, 5 i 6 Konwencji oraz  art. 1 Protokołu nr 6 Konwencji z uwagi na umożliwienie CIA przetransportowania go z terytorium Polski do ośrodka zatrzymań prowadzonego przez CIA na terenie innego kraju, pomimo realnego zagrożenia, że zostanie on tam poddany dalszym torturom, niewłaściwie traktowany, przetrzymywany w odosobnieniu, poddany rażąco nierzetelnemu procesowi sądowemu oraz skazany na karę śmierci;

- art. 3 osobno oraz w zw. z art. 13 oraz art. 5 i 8 Konwencji poprzez nieprzeprowadzenie przez Polskę skutecznego i rzetelnego śledztwa w sprawie zarzutów skarżącego dotyczących poważnych naruszeń jego praw chronionych przez Konwencję w czasie kiedy był przetrzymywany na terytorium Polski.

Według materiałów zawartych w Raporcie Komitetu Senatu Stanów Zjednoczonych z 2014 roku (opisanych w wyrokach Al Nashiri przeciwko Rumunii i Abu Zubaydah przeciwko Litwie) istniało 8 tajnych ośrodków zatrzymań prowadzonych przez CIA: Detention Site Green w Tajlandii, Detention Site Blue w Polsce, Detention Site Black w Rumunii, Detention Site Violet na Litwie, a pozostałe cztery – „Cobalt”, „Brown”, „Gray” i „Orange” w Afganistanie.

W dniu 9 grudnia 2016 roku skarżący poinformował Trybunał o chęci wycofania skargi z uwagi na fakt, że w czerwcu tego samego roku władze USA odtajniły dokumenty CIA, które zawierały nowe informacje na temat programu HVD oraz okoliczności przetrzymywania skarżącego. CIA ujawniła ponad 50 dokumentów, które wskazywały m.in. na to, że pomiędzy marcem a listopadem 2003 roku skarżący przebywał w Afganistanie - w ośrodku znanym jako „Detention Site Cobalt”, a nie, jak twierdził, na terenie Polski.

Z uwagi na powyższe Trybunał uznał dalsze badanie skargi za bezprzedmiotowe i skreślił sprawę z listy.

Orzeczenie jest dostępne w języku angielskim w bazie orzeczniczej Trybunału (www.echr.coe)