Aktualności

Najnowsze orzeczenia Europejskiego Trybunału Praw Człowieka w sprawach polskich

2018-07-11
W dniu 5 lipca 2018 roku Europejski Trybunał Praw Człowieka wydał wyrok w sprawie Zieliński p. Polsce (skarga nr 43924/12), w którym analizował skargę dotyczącą naruszenia art. 5 ust. 3 Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności w związku z nadmiernie długim czasem stosowania tymczasowego aresztowania.
W przedmiotowej sprawie skarżący, któremu postawiono zarzut zabójstwa został zatrzymany w dniu 2 stycznia 2007 roku, zaś postanowienie o zastosowaniu środka zapobiegawczego w postaci tymczasowego aresztowania zostało wydane przez Sąd Rejonowy w Gdyni w dniu 5 stycznia 2007 roku. W wydanym postanowieniu powołano się na konieczność zapewnienia prawidłowego toku śledztwa oraz na wysokie prawdopodobieństwo wymierzenia surowej kary. Zastosowany środek zapobiegawczy był następnie przedłużany postanowieniami Sądu Okręgowego w Gdańsku wydanymi w dniach: 20 marca 2007 roku, 19 czerwca 2007 roku, 21 sierpnia 2007 roku oraz 27 listopada 2007 roku. W postanowieniach tych wskazywano, iż zachodzi uzasadnione podejrzenie, że skarżący mógł popełnić zarzucany mu czyn oraz istnieje prawdopodobieństwo wymierzenia kary pozbawienia wolności.
Wyrokiem z dnia 25 września 2008 roku Sąd Okręgowy w Gdańsku uznał oskarżonego winnym zarzucanych mu czynów i skazał go na karę 15 lat pozbawienia wolności. W dniu 13 maja 2009 roku Sąd Apelacyjny w Gdańsku uchylił wyrok sądu I instancji i skierował sprawę do ponownego rozpoznania.  W dniu 16 marca 2010 roku Sąd Okręgowy w Gdańsku ponownie uznał oskarżonego winnym zarzucanych mu czynów i skazał go na karę 12 lat pozbawienia wolności. Sąd Apelacyjny w Gdańsku wyrokiem z dnia 10 listopada 2010 roku uchylił jednak przedmiotowy wyrok i przekazał sprawę do ponownego rozpoznania. Kolejny wyrok sądu I instancji został wydany w dniu 12 lipca 2012 roku, zaś rozpoznający apelację sąd II instancji zmienił w dniu 6 czerwca 2013 roku kwalifikację prawną czynu na nieumyślne spowodowanie śmierci, obniżając wymiar kary do 4 lat pozbawienia wolności. Przez cały okres ponownego rozpoznawania sprawy przez organy sądowe stosowany był środek zapobiegawczy w postaci tymczasowego aresztowania.
Europejski Trybunał Praw Człowieka rozpoznając skargę na naruszenie art. 5 ust. 3 Europejskiej Konwencji Praw Człowieka wziął pod uwagę okres 4 lat i 3 miesięcy stosowania tymczasowego aresztowania, które miało miejsce między 2 stycznia 2007 roku a 25 sierpnia 2008 roku (kiedy skarżący został skazany przez sąd I instancji), między 13 maja 2009 roku (kiedy wyrok sądu I instancji został uchylony) a 16 marca 2010 roku (kiedy sąd I instancji ponownie wydał wyrok skazujący) oraz między 10 listopada 2010 roku (tj. dniem uchylenia wyroku sądu I instancji) a 12 lipca 2012 roku (ponownym wydaniem wyroku skazującego przez sąd I instancji).
Trybunał stwierdzając, iż doszło do naruszenia art. 5 ust. 3 Konwencji uznał, iż zarówno uzasadnione podejrzenie popełnienia przestępstwa, jak i grożąca skarżącemu surowa kara oraz charakter stawianych mu zarzutów mogą uzasadniać przyjęcie przez władze krajowe ryzyka zakłócenia prawidłowego toku postępowania i tym samym usprawiedliwiać stosowanie tymczasowego aresztowania w jego początkowym okresie. Niemniej jednak podstawy te nie mogły uzasadniać stosowania tymczasowego aresztowania przez okres 4 lat i 3 miesięcy. Trybunał podniósł także, iż sądy nie zbadały możliwości zastosowania mniej dolegliwych środków zapobiegawczych, takich jak np. poręczenie majątkowe czy dozór policyjny.
W związku ze stwierdzonym naruszeniem Konwencji, Trybunał zasądził na rzecz skarżącego wypłatę słusznego zadośćuczynienia w wysokości 5 200 euro.
powrót do listy aktualności

O dokumencie