Aktualności

Najnowsze orzeczenia Europejskiego Trybunału Praw Człowieka w sprawach polskich

2018-06-27
W dniu 7 czerwca 2018 roku Europejski Trybunał Praw Człowieka opublikował następujące orzeczenia w sprawach przeciwko Polsce:
1.       decyzja z dnia 15 maja 2018 roku wydana w sprawie Witczak przeciwko Polsce (skarga nr 32051/06),
2.       decyzja z dnia 15 maja 2018 roku wydana w sprawie Niedźwiecki przeciwko Polsce (skarga nr 18500/17),
3.       decyzja z dnia 15 maja 2018 rokuwydana w sprawie Orzechowska przeciwko Polsce (skarga nr 11151/08),
4.       decyzja z dnia 15 maja 2018 roku wydana w sprawie Bryske przeciwko Polsce (skarga nr 1694/14).
Decyzje w sprawach Witczak przeciwko Polsce oraz Niedźwiecki przeciwko Polsce dotyczyły zarzutu naruszenia art. 3  Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności w związku z osadzeniem skarżących w warunkach przeludnienia. Z jej treści wynika, że Pełnomocnik Ministra Spraw Zagranicznych ds. Postępowań przed Europejskim Trybunałem Praw Człowieka wystosował w sprawie skarżącego Witczaka deklarację jednostronną, w której zobowiązał się zapłacić na jego rzecz kwotę 5 400 zł, zaś ze skarżącym Niedźwieckim zawarł ugodę zobowiązując się do zapłaty na jego rzecz kwoty 2900 euro.
Decyzja w sprawie Orzechowska przeciwko Polscedotyczyła zarzutu naruszenia art. 6 oraz 13 Konwencji w związku z ograniczeniem dostępu do sądu oraz brakiem skutecznego środka odwoławczego.
Skarżąca jest osobą upośledzoną umysłowo. Była wielokrotnie, ostatni raz w 2004 roku, wyrzucana z domu przez braci. W 2005 roku została ubezwłasnowolniona, a jej opiekunem prawnym została siostra, z którą wówczas mieszkała. W 2006 roku skarżąca działając przez swojego opiekuna prawnego wytoczyła powództwo o przywrócenie naruszonego posiadania i zaniechanie naruszeń w przyszłości. Sąd oddalił powództwo z uwagi na wystąpienie z nim z przekroczeniem rocznego terminu liczonego od momentu naruszenia posiadania, co w przedmiotowej  sprawie miało miejsce w 2004 roku. Sąd II instancji utrzymał w mocy zaskarżony wyrok.
W skardze do Trybunału skarżąca zarzuciła, że oddalenie jej powództwa nastąpiło z naruszeniem gwarantowanego art. 6 ust. 1 Konwencji prawem dostępu do sądu.
Trybunał nie przychylił się do tych zarzutów. Podzielił w tym zakresie stanowisko sądów krajowych, zgodnie z którym w momencie wystąpienia z powództwem skarżącej nie przysługiwały już zgodnie z prawem polskim żadne roszczenia, dlatego też art. 6 Konwencji nie mógł znaleźć w sprawie niniejszej zastosowania. W konsekwencji skarga jako sprzeczna ratione materiae z postanowieniami Konwencji podlegała odrzuceniu jako niedopuszczalna.
Decyzja w sprawie Bryske przeciwko Polsce dotyczyła zarzutu naruszenia art. 8 Konwencji w związku z przewlekłością postępowań odnoszących się do wykonywania kontaktów z dzieckiem.
Zwłoka wynikała między innymi z dopuszczania przez sądy zbędnych wniosków dowodowych na okoliczność stanu oraz woli dziecka, jego przeżyć, stanów emocjonalnych oraz chęci do kontaktów, które to dowody nie były istotne dla postępowań w przedmiocie wykonywania kontaktów, wymagających jedynie ustalenia, czy w sposób zawiniony doszło do naruszenia regulujących te kontakty rozstrzygnięć.
Opóźnienie w rozpoznaniu spraw będących przedmiotem skargi wynikało także ze zbyt długich przerw pomiędzy terminami rozprawy, które nierzadko wynosiły kilka miesięcy, a także odraczania rozprawy z przyczyn leżących wyłącznie po stronie sądu.
Postępowania będące przedmiotem skargi trwały:  jeden rok i dziesięć miesięcy, jeden rok i dwa miesiące oraz dwa lata i trzy miesiące, co niewątpliwie stanowiło zbyt długi okres jak na postępowania wykonawcze, które miały na celu wyegzekwowanie niezbędnych kontaktów skarżącego z córką bez przeprowadzania zbędnego postępowania dowodowego. Jednocześnie środek krajowy w postaci skargi na przewlekłość okazał się nieskuteczny, bowiem sąd rozpoznający skargi zastosował niedozwoloną fragmentację ograniczając niezgodnie ze standardami konwencyjnymi analizę kwestionowanego pod względem długości postępowania wyłącznie do okresu, który nastąpił po rozpoznaniu wcześniejszej skargi lub badając ją ograniczył się do zarzutów skarżącego. Efektem powyższego było pozbawienie skarżącego krajowego środka odwoławczego, za pomocą którego skarżący mógłby zakwestionować czasokres trwania postępowania.
Rząd wystosował w tej sprawie deklarację jednostronną, na mocy której zobowiązał się do zapłaty na rzez skarżącego kwoty 15 000 zł.
 
powrót do listy aktualności

O dokumencie