Jesteś na archiwalnej stronie BIP Ministerstwa Sprawiedliwości.
Od 1 kwietnia 2019 r. strona BIP Ministerstwa Sprawiedliwości znajduje się pod adresem www.gov.pl/sprawiedliwosc
Aktualności
Najnowsze orzeczenia Europejskiego Trybunału Praw Człowieka w sprawach polskich
2018-01-29
W dniu 23 stycznia 2018 roku Europejski Trybunał Praw Człowieka wydał wyrok w sprawie przeciwko Polsce, tj.: Kuchta przeciwko Polsce (skarga nr 58683/08). Przedmiotem rozstrzygnięcia w omawianej sprawie była kwestia skazania skarżącego na podstawie zeznań współoskarżonego bez możliwości jego przesłuchania, w związku z czym stwierdzono naruszenie art. 6 § 1 i 3 (d) Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności.
W 2006 roku osiem osób, w tym skarżący Arkadiusz Kuchta, zostało skazanych za oszustwa przy zawieraniu umów abonamentowych i pozyskiwaniu w ten sposób telefonów komórkowych po preferencyjnych stawkach, przeznaczonych dla parafii katolickich. Ich wina została ustalona w szczególności na podstawie oświadczenia głównego oskarżonego, P.N., przedstawiciela handlowego w firmie telekomunikacyjnej, który w wyjaśnieniach złożonych przed policją przyznał się do popełnionych przestępstw i potwierdził, że wszyscy współoskarżeni, w tym skarżący, byli świadomi nieprawidłowości swoich umów.
Na wniosek P.N. rozprawa odbyła się pod jego nieobecność, a jego wcześniejsze wyjaśnienia zostały odczytane na rozprawie. W związku z powyższym, pozostali oskarżeni nie mieli możliwości zadawania mu pytań i skonfrontowania sprzecznych stanowisk. Sądy krajowe uznały, że przesłuchanie P.N. na rozprawie nie było konieczne dla ustalenia stanu faktycznego.
Trybunał przyznał, że P.N. miał status oskarżonego i występując z ww. wnioskiem skorzystał z praw zagwarantowanych mu w Kodeksie postępowania karnego. Ponadto, nawet gdyby został wezwany na rozprawę, mógłby równie dobrze skorzystać z prawa odmowy składania zeznań. W tych okolicznościach jego pojawienie się na rozprawie nie gwarantowałoby możliwości uzyskania od niego dodatkowych informacji.Jednakże uzasadnienia wyroków sądów krajowych nie pozwalają na jednoznaczne ustalenie czy kwestionowane wyjaśnienia zostały uznane za decydujące lub czy sądy dogłębnie zbadały kwestię konsekwencji niestawienia się P.N. w kontekście ustalenia stanu faktycznego.
Wprawdzie sądy krajowe stwierdziły, że opierały się na wszystkich dowodach zawartych w aktach sprawy jako całości, jednakże, zdaniem Trybunału, niezaprzeczalne jest, że dowód z wyjaśnień P.N. odegrał decydującą rolę w skazaniu skarżącego. Co więcej, ani sędzia, ani skarżący nie mogli obserwować P.N. podczas jego przesłuchania w celu oceny jego wiarygodności.
Trybunał przypomniał, że zasady dotyczące wykorzystania zeznań nieobecnego świadka zostały zidentyfikowane w wyroku Al. Khawaja i Tahery przeciwko Wielkiej Brytanii i przywołane w wyroku Schatschaschwili przeciwko Niemcom. Chociaż sprawy te dotyczyły zeznań świadków, a nie wyjaśnień oskarżonych, w ocenie Trybunału wypracowane zasady powinny być stosowane analogicznie. Przedmiotowa sprawa różni się natomiast od sprawy Riahi przeciwko Belgii, gdzie nieobecny był świadek, który został już przesłuchany przez policję, a następnie przez sędziego. W tym przypadku P.N. złożył wyjaśnienia jedynie przed policją, a nie prokuratorem czy sędzią.
W świetle powyższych ustaleń, Trybunał stwierdził, że skarżący nie miał wystarczającej możliwości podważenia wyjaśnień złożonych przez P.N., które miały decydujący wpływ na stwierdzenie jego winy, wobec czego naruszone zostało prawo skarżącego do obrony.
W odniesieniu do poniesionej szkody niemajątkowej wynikającej z przedmiotowego naruszenia, Trybunał zobowiązał państwo polskie do wypłaty na rzecz skarżącego kwoty 2000 euro. Dodatkowo, przyznano mu 600 euro tytułem poniesionych kosztów.
Orzeczenie jest dostępne w języku francuskim na stronie internetowej Trybunału.
O dokumencie
