Jesteś na archiwalnej stronie BIP Ministerstwa Sprawiedliwości.
Od 1 kwietnia 2019 r. strona BIP Ministerstwa Sprawiedliwości znajduje się pod adresem www.gov.pl/sprawiedliwosc
Aktualności
Najnowsze orzeczenia Europejskiego Trybunału Praw Człowieka w sprawach polskich
2018-01-18
W dniu 11 stycznia 2018 roku Europejski Trybunał Praw Człowieka opublikował następujące orzeczenia w sprawach przeciwko Polsce:
wyrok z dnia 11 stycznia 2018 roku wydany w sprawie Małek przeciwko Polsce (skarga nr 9919/11),
decyzja z dnia 12 grudnia 2017 roku wydana w sprawie Długosz i inni przeciwko Polsce (skarga nr 5791/11),
decyzja z dnia 12 grudnia 2017 rokuwydana w sprawie Różnicki i inni przeciwko Polsce (skarga nr 42192/11),
decyzja z dnia 12 grudnia 2017 roku wydana w sprawie Wrona przeciwko Polsce (skarga nr 68561/13),
decyzja z dnia 12 grudnia 2017 roku wydana w sprawie Flis przeciwko Polsce (skarga nr 10034/09),
decyzja z dnia 12 grudnia 2017 roku wydana w sprawie Baszczyński przeciwko Polsce (skarga nr 77103/13).
Wyrok w sprawie Małek przeciwko Polscedotyczy zarzutu naruszenia art. 6 ust. 2 Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności (dalej: Konwencja). Skarżący podniósł, że w uzasadnieniu postanowienia w przedmiocie zażalenia na przedłużenie stosowania wobec niego środka zapobiegawczego w postaci tymczasowego aresztowania sąd użył sformułowania przesądzającego o popełnieniu zarzucanych mu czynów, co stanowiło w ocenie skarżącego naruszenie przysługującego mu domniemania niewinności.
Trybunał nie uznał argumentów Rządu wskazujących na incydentalność kwestionowanego sformułowania w świetle całokształtu pozostałych, użytych przez sąd sformułowań, a także jego nieistotność w świetle zapadłego w sprawie rozstrzygnięcia, częściowo uwzględniającego odwołanie skarżącego i skracającego okres tymczasowego aresztowania. Podkreślił w tym kontekście szczególne znaczenie doboru słów używanych przez sędziów w ich stwierdzeniach dotyczących osoby, która nie została jeszcze osądzona i skazana za określone przestępstwo.
Jednocześnie, z uwagi na brak żądania zasądzenia słusznego zadośćuczynienia, czy też poniesionych ewentualnych wydatków, Trybunał poprzestał na samym stwierdzeniu naruszenia Konwencji.
Decyzje w sprawach Długosz i inni przeciwko Polsce (skarga nr 5791/11) oraz Różnicki i inni przeciwko Polsce (skarga nr 42192/11) dotyczyły
zarzutów naruszenia art. 6 oraz 13 Konwencji w związku z przewlekłością postępowań sądowych w sprawach skarżących oraz brakiem skuteczności krajowego środka prawnego. Wraz z wydaniem tych orzeczeń Trybunał skreślił łącznie 89 skarg skierowanych przeciwko Polsce, zakomunikowanych Rządowi RP w wyroku pilotażowym z dnia 7 lipca 2015 roku w sprawie Rutkowski i inni przeciwko Polsce (skargi nr 72287/10, 13927/11, 46187/11).
zarzutów naruszenia art. 6 oraz 13 Konwencji w związku z przewlekłością postępowań sądowych w sprawach skarżących oraz brakiem skuteczności krajowego środka prawnego. Wraz z wydaniem tych orzeczeń Trybunał skreślił łącznie 89 skarg skierowanych przeciwko Polsce, zakomunikowanych Rządowi RP w wyroku pilotażowym z dnia 7 lipca 2015 roku w sprawie Rutkowski i inni przeciwko Polsce (skargi nr 72287/10, 13927/11, 46187/11).
Trybunał zidentyfikował wówczas istotne problemy strukturalne dotyczące polskiego wymiaru sprawiedliwości, wyrażające się nadmierną przewlekłością postępowań sądowych, a także nieprawidłowościami w funkcjonowaniu ustawy o skardze na przewlekłość wynikającymi z nieuprawnionej fragmentacji postępowania bądź przyznawania skarżącym tytułem rekompensaty zbyt niskich kwot.
Decyzja w sprawie Wrona przeciwko Polscedotyczyłazarzutu naruszenia art. 10 Konwencji w związku ze skazaniem skarżącej za zniesławienie.
Skarżąca, działając pod pseudonimem, zarzucała na forum internetowym dyrektorowi Polskiego Związku Wędkarskiego, który zastąpił na tym stanowisku jej ojca, nieetyczne zachowanie, posługiwanie się komunistycznymi metodami zwalczania oponentów, a także współpracę z księgową, która została w sprawie karnej oskarżona o oszustwo finansowe na szkodę Związku.
Pokrzywdzony wystąpił w tej sprawie z prywatnym aktem oskarżenia, w rezultacie czego skarżącą uznano za winną popełnienia występku z art. 212 oraz 216 Kodeksu karnego i skazano na karę 2 miesięcy ograniczenia wolności polegającą na obowiązku wykonywania nieodpłatnej, kontrolowanej pracy na cele społeczne,grzywnę w wysokości 1000 zł, a także obowiązek publikacji przeprosin. W ocenie orzekających w sprawie sądów publikowane przez skarżącą treści były bądź nieprawdziwe bądź też zawierały jednoznacznie negatywne osądy i zmierzały wyłącznie do podważenia reputacji pokrzywdzonego.
W skardze do Trybunału skarżąca zrzuciła, że rozstrzygniecie w jej sprawie stanowiło sprzeczne z Konwencją naruszenie swobody wypowiedzi.
Trybunał nie podzielił tego stanowiska. Ingerencja w swobodę wypowiedzi skarżącej była bowiem przewidziana prawem i służyła prawnie uzasadnionemu celowi. Skarżąca nie występowała również w interesie publicznym, ale prywatnym, zamieszczając zniesławiające treści na dostępnym wyłącznie dla członków Związku forum internetowym. Wypowiedzi skarżącej nie stanowiły także głosu w debacie publicznej, a służyły wyłącznie próbie ochrony ojca. Tym samym brak było podstaw do stwierdzenia, iż ingerencja w swobodę wypowiedzi skarżącej nie była proporcjonalna bądź konieczna w społeczeństwie demokratycznym.
Z tych powodów skarga na podstawie art. 35 §§ 3 i 4 podlegała odrzuceniu jako w sposób oczywisty nieuzasadniona.
Decyzje w sprawach Flis przeciwko Polsce (skarga nr 10034/09) oraz Baszczyński przeciwko Polsce (skarga nr 77103/13) dotyczyły zarzutów związanych z osadzeniem skarżących.
Skarżący Sylwester Flis zarzucił naruszenie art. 3, 6 i 13 Konwencji z uwagi na długotrwałe zakwalifikowanie go jako stwarzającego poważne zagrożenie społeczne oraz poważne zagrożenie dla bezpieczeństwa zakładu, a także art. 5 ust. 3 Konwencji z uwagi na długotrwałe stosowanie w jego sprawie środka zapobiegawczego w postaci tymczasowego aresztowania. Tymczasowe aresztowanie trwało 3 lata i 9 miesięcy natomiast zakwalifikowanie do reżimu „N” ponad 5 lat. W odniesieniu do zarzutu naruszenia art. 3 i 5 ust. 3 Konwencji Rząd wystosował deklarację jednostronną, na mocy której zobowiązał się do zapłaty na rzecz skarżącego kwoty 30 000 zł. Deklaracja została zatwierdzona przez Trybunał
i na podstawie art. 37 § 1 c Konwencji skarga w tym zakresie została skreślona z listy spraw. Jednocześnie Trybunał stwierdził, zasadności skargi pod kątem naruszenia art. 6 i 13 Konwencji;
i na podstawie art. 37 § 1 c Konwencji skarga w tym zakresie została skreślona z listy spraw. Jednocześnie Trybunał stwierdził, zasadności skargi pod kątem naruszenia art. 6 i 13 Konwencji;
Skarżący zarzucił ponadto naruszenie art. 1 Protokołu Dodatkowego nr 1 do Konwencji z uwagi na pozbawienie go możliwości dysponowania częścią oszczędności ulokowanych na specjalnym funduszu przekazywanym skazanym
w chwili zwolnienia z przeznaczeniem na reintegrację ze społeczeństwem po opuszczeniu zakładu karnego. Rząd podniósł, że właściwe regulacje krajowe dotyczące korzystania przez osadzonych z ich pieniędzy były zgodne z wymogami art. 1 Protokołu nr 1. Wskazał, że przepis ten nie pozbawia Państw – Stron prawa do takiego ukształtowania ustawodawstwa, które uważają za konieczne do kontrolowania korzystania z własności zgodnie z interesem ogólnym. Celem przedmiotowej regulacji było zapewnienie, że osadzeni będą dysponować koniecznymi oszczędnościami w momencie opuszczania Zakładu Karnego po odbyciu kary. Trybunał przychylił się do tej argumentacji stwierdzając, że ingerencja w niniejszej sprawa została ograniczona do tego, kiedy skarżący mógł korzystać ze swoich pieniędzy, nie pozbawiając go ich. Zdeponowane pieniądze nie były przejęte przez Państwo ale pozostawały własnością więźniów.Trybunał zauważył także, że Państwo ma prawo do korzystania z takich programów, które uważa za najbardziej odpowiednie dla ponownej integracji więźniów ze społeczeństwem po ich zwolnieniu, w tym poprzez zabezpieczenie dla nich pewnej kwoty pieniędzy. W konsekwencji skargę w przedmiotowym zakresie odrzucił na podstawie art. 35 §§ 3 a i 4 Konwencji jako w sposób oczywisty nieuzasadnioną.
w chwili zwolnienia z przeznaczeniem na reintegrację ze społeczeństwem po opuszczeniu zakładu karnego. Rząd podniósł, że właściwe regulacje krajowe dotyczące korzystania przez osadzonych z ich pieniędzy były zgodne z wymogami art. 1 Protokołu nr 1. Wskazał, że przepis ten nie pozbawia Państw – Stron prawa do takiego ukształtowania ustawodawstwa, które uważają za konieczne do kontrolowania korzystania z własności zgodnie z interesem ogólnym. Celem przedmiotowej regulacji było zapewnienie, że osadzeni będą dysponować koniecznymi oszczędnościami w momencie opuszczania Zakładu Karnego po odbyciu kary. Trybunał przychylił się do tej argumentacji stwierdzając, że ingerencja w niniejszej sprawa została ograniczona do tego, kiedy skarżący mógł korzystać ze swoich pieniędzy, nie pozbawiając go ich. Zdeponowane pieniądze nie były przejęte przez Państwo ale pozostawały własnością więźniów.Trybunał zauważył także, że Państwo ma prawo do korzystania z takich programów, które uważa za najbardziej odpowiednie dla ponownej integracji więźniów ze społeczeństwem po ich zwolnieniu, w tym poprzez zabezpieczenie dla nich pewnej kwoty pieniędzy. W konsekwencji skargę w przedmiotowym zakresie odrzucił na podstawie art. 35 §§ 3 a i 4 Konwencji jako w sposób oczywisty nieuzasadnioną.
Skarżący Jan Baszczyński zarzucił naruszenie art. 5 ust. 3 Konwencji z uwagi na długotrwałe stosowanie w jego sprawie środka zapobiegawczego w postaci tymczasowego aresztowania, art. 6 ust. 1 Konwencji z uwagi na przewlekłość postępowania w jego sprawie, a także art. 8 Konwencji z uwagi na ograniczenie kontaktów z rodziną w czasie osadzenia.
Tymczasowe aresztowanie zastosowano w stosunku do skarżącego w związku
z zarzucanym mu przestępstwem handlu narkotykami w ramach zorganizowanej grupy przestępczej. Stosowanie tego środka było wielokrotnie przedłużane. W trakcie postępowania toczącego się już w momencie wydania przedmiotowej decyzji od 6 lat i 7 miesięcy skarżący dwukrotnie, bezskutecznie występował ze skargą na jego przewlekłość. W trakcie stosowania wobec skarżącego tymczasowego aresztowania odwiedzała go konkubina z dziećmi. Jedna z wizyt odbyła się bez możliwości osobistego kontaktu.
z zarzucanym mu przestępstwem handlu narkotykami w ramach zorganizowanej grupy przestępczej. Stosowanie tego środka było wielokrotnie przedłużane. W trakcie postępowania toczącego się już w momencie wydania przedmiotowej decyzji od 6 lat i 7 miesięcy skarżący dwukrotnie, bezskutecznie występował ze skargą na jego przewlekłość. W trakcie stosowania wobec skarżącego tymczasowego aresztowania odwiedzała go konkubina z dziećmi. Jedna z wizyt odbyła się bez możliwości osobistego kontaktu.
W odniesieniu do zarzutu naruszenia art. 5 ust. 3 Konwencji Trybunał zatwierdził jednostronną deklarację Rządu, w której Rząd zobowiązał się do zapłaty na rzecz skarżącego kwoty 20 000 zł. Natomiast w odniesieniu do dwóch pozostałych zarzutów uznał skargę za oczywiście nieuzasadnioną.
W ocenie Trybunału ogólny czas trwania postępowania był uzasadniony stopniem skomplikowania sprawy wyrażającym się między innymi wielością pokrzywdzonych, oskarżonych oraz stawianych im zarzutów, a także zarzucanym im działaniem w ramach zorganizowanej grupy przestępczej. Trybunał podkreślił przy tyh dbałość władz krajowych o sprawne zakończenie postępowania. Terminy rozprawy były wyznaczane ze znaczną częstotliwością, zazwyczaj dwa razy w tygodniu, zaś w przerwach pomiędzy nimi dokonywano szeregu niezbędnych czynności procesowych. W ocenie Trybunału okoliczności te wykluczały przypisanie władzom krajowym przewlekłe prowadzenia postępowania.
Niezasadny okazał się w ocenie Trybunału również zarzut naruszenia prawa do poszanowania życia rodzinnego. Trybunał zauważył, że pełnomocnik skarżącego nie przedłożyła uwag w zakresie dopuszczalności i meritum skargi, zaś z dostępnej Trybunałowi dokumentacji wynikało, że jedynie jedna wizyta odbyła się bez możliwości osobistego kontaktu skarżącego z odwiedzającymi. W świetle całokształtu okoliczności przedmiotowej sprawy nie mogło to stanowić o naruszeniu zarzucanego przepisu Konwencji.
O dokumencie
