Jesteś na archiwalnej stronie BIP Ministerstwa Sprawiedliwości.
Od 1 kwietnia 2019 r. strona BIP Ministerstwa Sprawiedliwości znajduje się pod adresem www.gov.pl/sprawiedliwosc
Aktualności
Najnowsze orzeczenia Europejskiego Trybunału Praw Człowieka w sprawach polskich
2017-11-13
W dniu 12 września 2017 roku Europejski Trybunał Praw Człowieka wydał decyzję w czterech sprawach przeciwko Polsce, tj.: Marie Izabella Zamoyski-Brisson przeciwko Polsce (skarga nr 19875/13), Andrzej Tomasz Jan Zamoyski przeciwko Polsce (skarga nr 19906/13), Annette Maria Zamoyski przeciwko Polsce (skarga nr 19921/13) i Hedwige Marie Yolande Zamoyski przeciwko Polsce (skarga nr 19935/13), w której analizował zasadność skargi pod kątem zarzucanego naruszenia art.1 Protokołu Dodatkowego Nr 1 do Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności z uwagi na nieuwzględnienie powództw odszkodowawczych skarżących za wywłaszczone lasy.
Skarżący wnieśli powództwa odszkodowawcze w związku z wywłaszczeniem ich poprzedników prawnych na mocy przepisów Dekretu Polskiego Komitetu Wyzwolenia Narodowego z dnia 6 września 1944 roku o przeprowadzeniu reformy rolnej z majątku ziemskiego, w skład którego wchodził las. Orzekające w sprawie skarżących sądy oddaliły powództwo bez badania zakresu i rozmiaru ewentualnej szkody, bowiem uznały je za bezpodstawne co do zasady. W ocenie sądów podstawy takiej nie stanowił ani przepis art. 4171 § 1 Kodeksu cywilnego, ani przepisy ustawy z dnia 6 lipca 2001 roku o zachowaniu narodowego charakteru strategicznych zasobów naturalnych kraju. Rozstrzygnięcia powyższe zostały utrzymane w mocy przez sądy odwoławcze, a także Sąd Najwyższy.
Trybunał uznał przedmiotowe skargi – w zakresie dotyczącym jedynie działań władz krajowych po 2010 roku, a nie samego faktu dokonania wywłaszczenia w 1946 roku – za pozostające w jego jurysdykcji czasowej (dopuszczalne ratione temporis), jednocześnie stwierdził, że są one niezgodne przedmiotowo z postanowieniami Konwencji (ratione materiae) w rozumieniu art. 35 ust. 3 pkt a Konwencji i zdecydował o ich odrzuceniu na podstawie art. 35 ust. 4 Konwencji bez zakomunikowania Rządowi.
Uzasadniając swoje rozstrzygnięcie Trybunał podkreślił subsydiarny charakter skargi. Wskazał, że jego kompetencja w zakresie oceny tego, czy przepisy krajowe zostały zastosowane w sposób prawidłowy jest ograniczona do sprawdzenia, czy nie zostały zastosowane arbitralnie bądź w sposób oczywisty nieuzasadniony. Nie jest natomiast jego rolą zastępowanie sądów krajowych. W ocenie Trybunału sądy krajowe przeprowadziły skrupulatne postępowania, w wyniku których uznały, że roszczenia skarżących nie znajdowały podstaw w prawie krajowym. Przedmiotowe rozstrzygnięcia pozostawały zgodne z dotychczasową linią orzeczniczą Sądu Najwyższego, Naczelnego Sądu Administracyjnego oraz Trybunału Konstytucyjnego. Nie sposób było zatem przyjąć, że były arbitralne. Trybunał uznał za nieuzasadniony, podnoszony przez skarżących zarzut, dotyczący rzekomo niedającej się przewidzieć interpretacji przez sądy krajowe art. 7 ustawy o zachowaniu narodowego charakteru strategicznych zasobów naturalnych kraju. W konsekwencji skarżący nie wykazali, aby przysługiwały im możliwe do wyegzekwowania roszczenia stanowiące mienie w rozumieniu art. 1 Protokołu Dodatkowego Nr 1. W tym kontekście Trybunał przywołał swoją dotychczasową linię orzeczniczą, zgodnie z którą art. 1 Protokołu Dodatkowego Nr 1 nie przesądza czy i w jakich sprawach państwa są zobowiązane do wypłaty odszkodowania za mienie wywłaszczone przed zobowiązaniem się przez nie tym Protokołem, a wręcz przeciwnie – korzystają one z szerokiego marginesu oceny w tym zakresie i nie są zobowiązane do uregulowania kwestii odszkodowań
w sposób kompleksowy.
w sposób kompleksowy.
O dokumencie
