Jesteś na archiwalnej stronie BIP Ministerstwa Sprawiedliwości.
Od 1 kwietnia 2019 r. strona BIP Ministerstwa Sprawiedliwości znajduje się pod adresem www.gov.pl/sprawiedliwosc
Aktualności
Najnowsze orzeczenia Europejskiego Trybunału Praw Człowieka w sprawach polskich
2018-09-11
W dniu 6 września 2018 roku Europejski Trybunał Praw Człowieka opublikował dwie decyzje z dnia 10 lipca 2018 roku w sprawie Siwińska przeciwko Polsce (skargi nr 19320/09) oraz Dec przeciwko Polsce (skarga nr 70562/10). Wraz z wydaniem tych orzeczeń Trybunał skreślił 59 skarg innych skarżących skierowanych przeciwko Polsce z listy prowadzonych spraw.
Wszystkie wymienione w tych decyzjach sprawy zostały zakomunikowane Rządowi RP w wyroku pilotażowym Europejskiego Trybunału Praw Człowieka z dnia 7 lipca 2015 roku w sprawie Rutkowski i inni p. Polsce (skargi nr 72287/10, 13927/11, 46187/11). Trybunał zidentyfikował wówczas istotne problemy strukturalne dotyczące polskiego wymiaru sprawiedliwości. W tym orzeczeniu ETPCz zwrócił uwagę na nadmierną przewlekłość postępowań sądowych, a także wskazał istotne wady w funkcjonowaniu instytucji skargi na naruszenie prawa strony do rozpoznania sprawy w postępowaniu przygotowawczym prowadzonym lub nadzorowanym przez prokuratora i postępowaniu sądowym bez nieuzasadnionej zwłoki.
Pierwszy ze zdefiniowanych problemów dotyczył fragmentacji skargi polegającej na tym, że przy ocenie przez sądy krajowe, czy postępowanie nie toczy się przewlekle, sądy ograniczały się tylko do etapu postępowania, w którym strona złożyła skargę, a także nie brały pod uwagę okresu sprzed wejścia w życie ustawy. Drugi problem dotyczył przyznawania, w przypadku stwierdzenia przewlekłości postępowania przez sądy krajowe, zbyt niskich sum pieniężnych z tego tytułu, nieuwzględniających wypracowanych w tym zakresie standardów Trybunału, oraz oscylujących w dolnych granicach kwot przewidzianych w ustawie z dnia 17 czerwca 2004 roku. Trybunał stwierdził także, że naruszenie zarzucanych przepisów Konwencji wynika z niewłaściwej praktyki organów krajowych.
W związku ze zidentyfikowanymi w sprawie Rutkowski problemami strukturalnymi, Trybunał stwierdził w sentencji tego orzeczenia, iż Polska „musi […] zagwarantować stosowanie przez sądy krajowe odpowiednich zasad, które zostały określone w art. 6 oraz art. 13 Konwencji”. Jednocześnie Trybunał zdecydował się zawiadomić polskie władze o 591 skargach, w których podniesiono zarzuty naruszenia tych dwóch przepisów konwencyjnych i zawiesić procedurę skargową w zakomunikowanych sprawach na okres 2 lat, liczony od daty uprawomocnienia się wyroku.
Wstępnej oceny dotyczącej wdrożenia przez polskie władze środków generalnych, które powinny zapobiec pojawieniu się w przyszłości zidentyfikowanych naruszeń Konwencji Trybunał dokonał w wydanej w dniu 20 czerwca 2017 roku decyzji Jan Załuska, Marianna Rogalska i inni przeciwko Polsce (skargi nr 53491/10 i 72286/10). Stwierdził w niej, iż władze Rzeczpospolitej w sposób dynamiczny i rzetelny przystąpiły do wprowadzania odpowiednich zmian prawnych służących zmianie ustawodawstwa i niewłaściwej praktyki orzeczniczej sądów. Europejski Trybunał Praw Człowieka zwrócił przy tym szczególną uwagę na przyjęte w 2016 roku przez polski parlament zmiany w ustawie regulującej sposób funkcjonowania „skargi na przewlekłość”, dzięki którym można mieć nadzieję, iż wyeliminowany zostanie problem „fragmentacji” postępowań, zaś wysokość przyznawanych rekompensat będzie adekwatna i odpowiadająca wymogom stawianym przez Trybunał (ustawa z dnia 20 lutego 2009 roku o zmianie ustawy o skardze na naruszenie prawa strony do rozpoznania sprawy w postępowaniu sądowym bez nieuzasadnionej zwłoki, Dz.U. 2009 nr 61 poz. 498).
W kolejnych, dotyczących wymienionego wyroku decyzjach z dnia 12 grudnia 2018 roku, wydanych w sprawach Długosz i inni przeciwko Polsce (skarga nr 5791/11) oraz Różnicki i inni przeciwko Polsce (skarga nr 42192/11) Trybunał ocenił treść złożonych przez Rząd RP deklaracji jednostronnych odnoszących się do spraw 89 skarżących.
Przedmiotem natomiast decyzji wydanych w sprawach Siwińska przeciwko Polsce oraz Dec przeciwko Polsce są sprawy dalszych 61 skarżących. W decyzjach tych, podobnie jak we wcześniejszych, Trybunał dokonał oceny jednostronnych deklaracji Rządu zasądzając na rzecz skarżących kwoty od kilku do kilkudziesięciu tysięcy złotych. Jednocześnie z uwagi na pozytywnie ocenione wcześniej wdrożenie przez Polskę odpowiednich środków generalnych Trybunał zdecydował o skreśleniu spraw tych skarżących z listy.
O dokumencie
